Кыргызстандын өкүлдөрү Индиядагы шайлоого мониторингге катышууда
08 мая 2024
Кыргыз Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын өкүлдөрү - төраганын орун басары Н.Ч. Койчукеев, КР БШК мүчѳсү А.Г.Бекматов Индия Республикасынын Лок Сабхага (парламенттин Элдик палатасы) 2024-жылдын 5-майынан 8-майына чейин жалпы шайлоого мониторингге катышууда.
Шайлоо 2024-жылдын 19-апрелинен 1-июнуна чейинки мезгилде жети этап менен өтүп, натыйжалары 2024-жылдын 4-июнунда чыгарылат.
Лок Сабха — Индия Республикасынын парламентинин төмөнкү палатасы, ал 545 депутаттан турат (543 депутат жалпы элдик жана тике добуш берүү аркылуу шайланат, 2 депутат англо-индиялык коомчулуктун ѳкүлдѳрүнүн ичинен Президент тарабынан дайындалат).
Эл палатасында мамлекеттик өкүлчүлүк калктын санына пропорционалдуу бөлүштүрүлөт. Депутаттык курактын чеги 25 жаш. Төмөнкү палатанын ыйгарым укуктарынын конституциялык мөөнөтү - беш жыл.
Шайлоону ѳткѳрүү үчүн 1 миллиондон ашык шайлоо участкалары уюштурулуп, аларда өлкө боюнча 15 миллион шайлоо кызматкерлери тартылган. Шайлоого катышуу үчүн 972 миллиондон ашык шайлоочу тизмелергке киргизилген.
Индияда 2024-жылдагы жалпы шайлоонун масштабы болуп көрбөгөндөй чоң болууда.
КР БШК делегациясы Индия Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасы Раджив Кумар менен жолугушту. Жолугушууда Индия Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасы шайлоонун жүрүшү жана шайлоо комиссияларынын иши жана шайлоолор тууралуу калкка маалымдоо боюнча кѳрүлгѳн чаралар жөнүндө маалымат берди.
Эл аралык байкоолор программасынын алкагында КР Борбордук шайлоо комиссиясынын өкүлдөрү шайлоодо колдонулуучу технологияларды иликтеп жатышат. Айрыкча өзгөчөлүгү – кагаз бюллетендеринин жоктугу. Анын ордуна Индияда атайын электрондук аппараттар кеңири колдонулат. Мындай аппараттар биринчи жолу 2004-жылы колдонулган. 2014-жылы 1,4 миллион мындай аппараттар колдонулса, быйыл 5,5 миллионго жеткен.
Мындай аппараттар Индияда иштелип чыгып, прайдаланууда, ар кандай түрдөгү шайлоолорду өткөрүүдө кайталап пайдаланууга эсептелинген, алар добуш берүү учурунда жана ташууда ишенимдүүлүктүн жогорку даражасы менен мүнөздөлөт, добуш берүүнүн жыйынтыктоочу маалыматтарынын сакталышын камсыз кылып, ошондой эле шайлоочуга, эгерде кааласа, кагаз түрүндѳ добушунун контролдук басып чыгаруусун алууга мүмкүнчүлүк берет. Аппарат ар бир шайлоо округунда атайын бөлүнгөн бөлмөдө ѳткѳрүлүп жаткан бардык добуш берүүлѳрдү бир убакта тез санап чыгууну камсыз кылат.Бир жолу гана добуш берүүгө коомдук кошумча көзөмөл жүргүзүү үчүн шайлоодо добуш берген ар бир индиялыктын манжасына атайын сыя менен белги коюлат, ал бир нече күн бою жууп кетирилбейт.
КР БШК делегациясы шайлоо участкаларында болуп, байкоо жүргүзүүдө, добуш берүүнүн жүрүшүнө мониторинг жүргүзүп, ошондой эле КР БШК өкүлдөрү шайлоочулар жана шайлоо комиссияларынын кызматкерлери менен сүйлөшүү мүмкүнчүлүгүнө ээ болушту.
Ар бир шайлоо участогунда шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү менен бирдикте медициналык мекемелердин кызматкерлери иштешүүдѳ, алар өзгөчө кырдаал жаралганда шайлоочуларга алгачкы медициналык жардам көрсөтүү боюнча иш алып барышат.