Шайлоонун алдында БШК Баткен облусунда укук коргоо органдарына окутуу уюштурду

05 октября 2021

Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы БУУӨПтүн колдоосу менен шайлоо процессинин бардык этаптарындагы бузууларга карата аракеттерде укук коргоо органдарынын квалификациясын жогорулатуунун туруктуулугун жана системдүүлүгүн камсыздоонун алкагында Баткен облусунун укук коргоо органдары үчүн окутуу өткөрдү.

Тренинг Жогорку Кеӊештин депутаттарын шайлоонун жүрүшүндө шайлоо мыйзамдарынын бузулушуна карата чараларды жана аракеттерди иштеп чыгуу боюнча уюштурулду. Жаӊыча мамилени калыптандырууну эске алуу менен тренингдерге тергөө, сурак органдарынын квалификациясы жогору, тажрыйбалуу өкүлдөрү, коомдук коопсуздук кызматынын кызматкерлери чакырылды.

 КР БШКнын төрагасы Н.Шайлдабекова катышуучуларга аралаш шайлоо тутуму боюнча өтө турган парламенттик шайлоонун, шайлоо округдарын түзүүнүн өзгөчөлүктөрү, шайлоонун негизги этаптары жана укук коргоо органдары өз ишмердигинде кандай учурларды эске алуулары зарылдыгы тууралуу маалымат берди. 

 

Шайлоо мыйзамдарындагы жаӊычылдыктар тууралуу айтылды, атап айтканда, талапкерди көрсөтүүгө жана (же) шайлоого көмөк көрсөтүүчү  ишмердикти жүзөгө ашыруу үчүн республикалык жана жергиликтүү бюджеттерден, аймактык коомдук өз алдынча башкаруу кызматкерлеринен каржылануучу мекемелердин жана уюмдардын кызматкерлерин тартуу, ошондой эле кол чогултуу, аймактык коомдук өз алдынча башкаруу кызматкерлери тарабынан шайлоо алдындагы үгүт жүргүзүүсү административдик ресурсту кыянаттык менен колдонуу деп эсептеле тургандыгы айтылды. Мындан тышкары, аймактык коомдук өз алдынча башкаруу кызматкерлерине үгүт жүргүзүүгө, үгүттөөчү бардык материалдарды чыгарууга жана таркатууга тыюу салынат.   

“Көп субъекттүүлүк шайлоо процессинде эске алууга зарыл болгон өзгөчөлүк болуп эсептелет. Андыктан шайлоонун ар бир катышуучусу менен мамиле түзүү керек. Шайлоо процессинин бардык катышуучулары укук коргоо органдарынан, мамлекеттик бийлик органдарынан, ЖӨАБдан маалымат  алууга, ошондой эле алардын укуктарынын корголуусуна, шайлоо процесстерин жүзөгө ашырууда аларга көмөк көрсөтүлүшүнө укуктуу.    

Укук коргоо органдары шайлоочулардын тизмесине кирбей калган болсо, же шайлоо участкаларында пандустардын жоктугуна байланыштуу мүмкүнчүлүгү чектелген шайлоочулардын шайлоо укуктары бузулган учурда жарандардын шайлоо укуктарын коргоого милдеттүү. Талапкерлердин шайлоо укуктарына карата, алсак, өз программаларын, максаттарын шайлоочуларга жеткирүүдө алардын мүмкүнчүлүктөрү чектелбеши керек”, - деп белгиледи Н.Шайлдабекова.

Окуунун катышуучуларына шайлоо процессиндеги укук коргоо органдарынын ролу, конституциялык-укуктук жоопкерчилик тууралуу айтылды. Алсак, Борбордук шайлоо комиссиясы шайлоо алдындагы үгүт жүргүзүүнүн белгиленген тартибинин аткарылышына көзөмөл жүргүзөт жана жол берилген бузууларды жоюу боюнча чараларды көрөт деп айтылды. Талапкер, саясий партия тарабынан аталган конституциялык мыйзамдын 22-28-беренелеринде белгиленген талаптар бузулган учурда,  тийиштүү шайлоо комиссиясы аларга бузуулары тууралуу кат түрүндө эскертүү берүүгө укуктуу.   

Талапкер, саясий партия тарабынан аталган конституциялык Мыйзамда белгиленген шайлоо алдындагы үгүт жүргүзүү эрежелерин бузуулар кайталанган учурда (эки же андан көп жолу), тийиштүү шайлоо комиссиясы аларды Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жоопкерчиликке тартууга укуктуу.    

Бул учурда прокуратура органдары, башка мамлекеттик органдар, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары шайлоо комиссияларынын ишмердигине кийлигишүүгө укуксуз, алардын ишмердигине көзөмөл жүргүзбөйт, шайлоо комиссияларына жана алардын мүчөлөрүнө карата прокурордук чаралардын актыларын чыгарбайт.  

Жогоруда айтылгандар шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү, төрагасы, төраганын орун басары, шайлоо комиссиясынын катчысы тарабынан жасалган кылмыштар жана жоруктарга тиешеси жок, алар боюнча материалдар сотко чейинки өндүрүштү жүргүзүү үчүн КЖБРде каттоого алынат.  

КР БШК аппаратынын маалымат бөлүмү