Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы Талас шаарында “2021-жылдагы Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо: Талапкерлердин, саясий партиялардын шайлоо өнөктүгүн каржылоосунун айкындуулугу. Үгүт иштери жана шайлоо талаш-тартыштарын кароо” темасында тренинг өткөрдү.  

Иш-чара БУУӨПтүн колдоосу менен 2021-жылдын 28-ноябрына белгиленген Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоону даярдоо жана өткөрүүнүн алкагында депутаттыкка талакерлер, саясий партиялардын өкүлдөрү, округдук шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү жана банк кызматкерлери үчүн өткөрүлдү. 

Аралаш шайлоо тутумунун өзгөчөлүктөрү, бирдиктүү жана бир мандаттуу шайлоо округдарынан талапкерлерди көрсөтүү тартиби, шайлоо округдарын түзүү принциптери, схемалары жана чек аралары тууралуу катышуучуларга КР БШК шайлоо процессин уюштуруу башкармалыгынын башчысы Тологон Айтикеев маалымат берди.

Катышуучуларга Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешине депутаттыкка талапкерлерди көрсөтүү жана каттоо эрежелери тууралуу, бир мандаттуу шайлоо округдары боюнча көрсөтүлүүчү саясий партиялар жана талапкерлер кандай документтерди көрсөтүүгө тийиш экендиги айтылды. Ошондой эле Жогорку Кеӊештин депутаттарын шайлоону өткөрүүдө талапкерлер жана саясий партиялар тарабынан  берилүүчү шайлоо документтерин кабыл алуу жана текшерүү боюнча Жумушчу топ документтер кабыл алынгандан тартып 10 календарлык күн ичинде талапкерди көрсөтүү тартибинин, талапкерлердин тизмеси “КР Президентин жана КР  Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” КР конституциялык Мыйзамынын талаптарына  дал келүүсүн текшерет жана талапкерлердин тизмесин каттоодон өткөрүп же каттоодон баш тартуусу тууралуу жүйөлүү чечим чыгара тургандыгы айтылды. Аталган текшерүү «Түндүк» электрондук мекемелер аралык карым-катышуу тутумун колдонуу менен ишке ашырылат. 

Бул учурда, эгер Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоого саясий партиялардын документтерин кабыл алуу боюнча Жумушчу топ талапкерди, талапкерлердин тизмесин каттоого алуу үчүн тоскоолдук жаратуучу  талапкердин же талапкерлердин тизмесинин документтеринде дал келбөөчүлүктү байкасы, анда документтерди кабыл алгандан кийин 48 саат ичинде саясий партияга, талапкерге  дал келбөөчүлүктөр тууралуу билдирүүгө милдеттүү.   

Бир мандаттуу шайлоо округу боюнча бир эле адамды талапкерлердин бир тизмесинен ашык, бир мандаттуу шайлоо округунан ашык же бир эле учурда талапкерлердин тизмесинде жана бир мандаттуу шайлоо округунда каттоого жол берилбейт.   

Тренингдин катышуучуларын шайлоо комиссияларына арыздар, даттануулар менен кайрылуу процедуралары менен тааныштырды, арыздарды кароо процедуралары, мөөнөттөрү тууралуу айтып беришти. Шайлоо фонддорун каржылоо эрежелери жана мыйзам бузуулар үчүн жоопкерчиликке тартуу эрежелери каралды.  Алсак, талапкердин, саясий партиянын, шайлоо өнөктүгүн референдум өткөрүү боюнча демилгечи топтун ишин каржылоонун тартибин төмөнкүлөрдү жасоо менен бузуу:

1) шайлоодо же референдумда белгилүү натыйжага жетүү максатында, тиешелүү фондду кыйгап өтүү менен талапкерге, саясий партияга, референдум өткөрүү боюнча демилгечи топко ири суммадагы акча же башка материалдык каражаттарды берүү;

2) шайлоодо же референдумда белгилүү натыйжаларга жетүү максатында шайлоо фонддоруна, референдум фонддоруна которулбаган ири суммадагы акча каражаттарын чыгымдоо;

3) шайлоо же референдум менен түздөн-түз же кыйыр байланышкан жана шайлоодо же референдумда белгилүү натыйжаны алууга же референдум демилгесин жылдырууга багытталган, тиешелүү шайлоо фондунан акысын төлөөсүз же тиешелүү шайлоо фондунан негизсиз төмөндөтүлгөн баада акы төлөө менен ири өлчөмдө жүзөгө ашырылган акы төлөнүүчү жумуштарды аткаруу, товарларды сатып өткөрүү, акы төлөнүүчү кызматтарды көрсөтүү;    

4) алмаштыруучу адамдар аркылуу мыйзамдарда тыюу салынган кайрымдуулук каражаттарын шайлоо фондуна же референдум фондуна ири өлчөмдө төгүү, -

IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.

Эскертүү. Ушул Кодекстин 193 жана 194-беренелеринде ири өлчөм деп ушул беренеде каралган жосунду жасаган учурга карата шайлоолор жана референдумдар жөнүндө мыйзамдарда белгиленген талапкердин, саясий партиянын, референдум фондусунун бардык каражаттарынын чыгымдарынын чектелген суммасынын ондон биринен ашкан, бирок ошол эле учурда 5000 эсептик көрсөткүчтөн кем эмес түзгөн акчанын суммасынын өлчөмү, мүлктүн же мүлктүк мүнөздөгү пайданын наркы таанылат.

Ошондой эле, тренингдин жүрүшүндө катышуучуларына шайлоо алдындагы үгүт жүргүзүү мөөнөттөрү жана эрежелери тааныштырылды. 

КР БШК аппаратынын маалымат бөлүмү