Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссия БУУӨПтүн колдоосу менен 2021-жылдын 28-ноябрына дайындалган Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоону даярдоо жана өткөрүүнүн алкагында Чолпон-Ата шаарында депутаттыкка талапкерлер, саясий партиялардын өкүлдөрү, округдук шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү жана банк кызматкерлери үчүн окутуу өткөрдү.

КР БШКнын мүчөсү Искендер Гайпкулов өткөргөн тренинг “2021-жылдагы Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо: Талапкерлердин, саясий партиялардын шайлоо өнөктүгүн каржылоосунун айкындуулугу. Үгүт иштери жана шайлоо талаш-тартыштарын кароо” темасында болду.

Иш-чаранын жүрүшүндө алдыдагы парламенттик шайлоонун өзгөчөлүктөрү, шайлоо процессинин этаптары, бардык этаптарда шайлоо процессинин катышуучуларынын жоопкерчилиги тууралуу маалымат уюштурулду.

Катышуучулар аралаш шайлоо тутуму боюнча Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлерди катоо жол-жобосун жана документтерди тапшыруу тартибин, бирдиктүү жана бир мандаттуу шайлоо округдары боюнча документтерди тапшыруу мөөнөтүн жана документтер пакетине болгон талаптарды изилдеп чыгышты. Талапкерлер жана саясий партиялар Жумушчу топ талапкерлердин тизмесине, талапкерлердин тизмелерине киргизилген талапкердин документтеринен талапкерлердин тизмесин каттоо үчүн тоскоол болуп саналган ылайыктуулук эмес тапкан учурда, ал документтерди алгандан кийин 48 сааттын ичинде саясий партияга ылайык келбөө маалыматтары жөнүндө кабарлоого милдеттүү.

Талапкер, саясий партия билдирме алынган учурдан тартып 48 сааттын ичинде зарыл өзгөртүүлөрдү киргизүүгө жана оңдолгон документтерди тиешелүү шайлоо комиссиясына берүүгө укуктуу. Бир эле адамды бирдиктүү шайлоо округу боюнча талапкерлердин тизмесинде, бир мандаттуу шайлоо округу боюнча же болбосо бир эле убакта талапкерлердин тизмеси жана бир мандаттуу шайлоо округу боюнча бирден ашык каттоого жол берилбейт.

Банктын кызматкерлерине шайлоо мыйзамына ылайык, саясий партиянын шайлоо фондуна мамлекеттик бюджеттин же Кыргыз Республикасынын Социалдык фондунун алдында карызы бар укуктук жактардын, укуктук жак түзбөстөн ишкердикти жүзөгө ашыруучу жеке жактардын акча каражаттарын кошууларына жол берилбегендиги айтылды. Саясий партиянын шайлоо фондуна жогоруда көрсөтүлгөн жеке жана укуктук жактар которгон акча каражаттары келип түшкөн учурда, соттун чечими боюнча банк же башка мекеме, ал каражаттарды Борбордук шайлоо комиссиясынын атайын фондуна(депозит эсеби) которууга милдеттүү, ал өз кезегинде бул каражаттарды мамлекеттик бюджетке же Кыргыз Республикасынын Социалдык фондуна которот.

Шайлоо талаш-тартыштары боюнча компонентин изилдөө учурунда шайлоо комиссияларынын, алардын кызмат адамдарынын жарандардын шайлоо укуктарын бузган чечимдерине, аракеттерине (аракетсиздигине) жогору турган шайлоо комиссиясына жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна чейин даттанылышы мүмкүн экендиги айтылды.

Шайлоо алдындагы үгүт иштери тууралуу кийинкилер такталды: талапкер, талапкерлердин тизмесин көрсөткөн саясий партия үгүт үчүн берилген телеберүүнү жүргүзгөн уюмдардын каналдарында аларга үгүт материалдарын жайгаштыруу үчүн берилген эфирдик убакытты, басылма продукцияларды, аянттарды төмөнкү максаттарда колдонууга укугу жок: талапкерге (талапкерлерге), саясий партияга каршы добуш берүүгө чакырыктарды таратууга; бул же тигил талапкер, саясий партиянын талапкерлеринин тизмеси шайланган учурда мүмкүн болуучу терс кесепеттерди сүрөттөөгө; кайсы-бир талапкер (кайсы-бир талапкерлер), катталган талапкерди көрсөткөн саясий партия жөнүндө маалыматтар терс баяндамалар менен ачык эле басымдуулук кылган маалыматты таратууга; талапкерге, катталган талапкерди көрсөткөн саясий партияга карата шайлоочулардын терс мамилесин түзүүгө өбөлгө болгон маалыматты таратууга.

КР БШК аппаратынын маалымат бөлүмү