Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы “2021-жылдагы Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо: Талапкерлердин, саясий партиялардын шайлоо өнөктүгүн каржылоосунун айкындуулугу. Үгүт иштери жана шайлоо талаш-тартыштарын кароо” деген темада депутаттыкка талапкерлер,  саясий партиялардын өкүлдөрү, округдук шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү жана банк кызматкерлери үчүн бир күндүк тренингдердин сериясын баштады.

Окутуу 2021-жылдын 28-ноябрына дайындалган Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоону даярдоо жана өткөрүү алкагында Программасынын (БУУӨП) колдоосу менен өткөрүлүүдө. 28-сентябрда Сокулук айылында шайлоо процессинин катышуучуларына окутуу өткөрүлдү.  

Катышуучуларга бирдиктүү жанан бир мандаттуу шайлоо округдары боюнча көрсөтүүлөрдүн тартиби, мөөнөтү; берилген документтер; саясий партиялардын талапкерлер тизмесин түзүү тартиби тууралуу айтылды. Ошентип, кол тамга жана саясий партиянын мөөрү менен күбөлөндүрүлгөн саясий партия тарабынан көрсөтүлгөн талапкерлердин тизмеси Борбордук шайлоо комиссиясына берилет. Талапкерлердин тизмеси Борбордук шайлоо комиссиясына берилгенден кийин, анда талапкерлердин курамы жана аларды жайгаштыруунун тартиби өзгөртүлүшү мүмкүн эмес. Талапкерлердин тизмесиндеги талапкер чыгып кеткен учурда, чыгып кеткен талапкердин катар номуру тизмедеги башка талапкерлердин ордун толтурууга берилбейт.

Дагы бир маанилүү учур саясий партиялардан бир мандаттуу шайлоо округдары боюнча депутаттыкка талапкерлерди көрсөтүү ар бир талапкер талапкерлиги добушка коюлган шайлоо округун көрсөтүү менен съезддерде жүзөгө ашырыла тургандыгы жөнүндө тактоо болду. Саясий партиянын съездине БШКнын, Жумушчу топтун мүчөлөрү катышууга укутуу экендиги тууралуу айтылды. Саясий партиялар бир мандаттуу шайлоо округу боюнча бирден ашык эмес талапкерди көрсөтүүгө укуктуу. Талапкерди көрсөтүү жөнүндө чечим жашыруун добуш берүү менен кабыл алынат.Өзүн-өзү көрсөтүү БШКга көрсөтүлгөн шайлоо округ боюнча талапкер катары катышуу ниети жөнүндө арызы берилип жүргүзүлөт. Мында талапкер жеке каражаттарынан Борбордук шайлоо комиссиясынын атайын эсебине мыйзамдарда көрсөтүлгөн эсептик көрсөткүчтүн миң эселенген өлчөмүндө (100 000 сом) шайлоо күрөөсүн төгөт. Талапкер бир шайлоо округунда гана көрсөтүлүшү мүмкүн.

Окутуунун жүрүшүндө шайлоо фонддорунун түзүлүшү, талапкерлер жана саясий партиялар тарабынан шайлоо процессинин каржылык айкындуулугу камсыздалышы каралды.  Тийиштүү шайлоо фондуна жеке жактардан түшкөн ыктыярдуу берүүлөр банк мекемеси тарабынан Кыргыз Республикасынын жаранынын паспортун көрсөткөндө гана кабыл алына тургандыгы жөнүндө айтылды. Атын атабай кайрымдуулук кылуучулардан сактаныш үчүн төлөм документтеринде кайрымдуулук кылуучунун фамилиясы, аты-жөнү, туулган датасы, жашаган (катталган) жеринин дареги, жарандын паспортунун сериясы жана номуру көрсөтүлөт, аларды банк кызматкери паспорттун маалыматтары менен салыштырат.

Катышуучуларды шайлоо комиссияларына арыз жана даттанууларды берүү мөөнөтү менен тааныштырды.  Арыздарды (даттанууларды) берүү мөөнөттөрү калыбына келтирилүүгө жатпайт экендиги баса белгиленди. Арыздарды (даттанууларды) берүү мөөнөтү чечим кабыл алынгандан, аракет (аракетсиздик) жасалгандан кийинки күнү башталат. Көрсөтүлгөн мөөнөттөр аяктагандан кийин арыздар (даттануулар) кабыл алынбайт.

Тренингдин маанилүү учуру шайлоо алдындагы үгүт жүргүзүүнүн эрежелери, анын ичинде шайлоо мыйзамдарына киргизилген өзөртүүлөр менен таанышуу болду. Катышуучуларды ибадат кылуу имараттарына, курулмаларына жана аларга тиешелүү аймактарга, кооптуу жана зыяндуу өндүрүштөрү бар объекттерге, электр станцияларга, темир жолдорго, мунай куурларга жана жогорку чыңалуудагы электр берүү линияларына, пенитенциардык тутумдун объекттерине, саламаттык сактоонун мамлекеттик жана муниципалдык уюмдарына, мектепке чейинки балдар мекемелерине, мектепке чейинки билим берүүчү жана жалпы билим берүүчү уюмдардын ичинде жана уюмдарга жакын жерлерде (аралыгы 100 метрден аз) үгүт иш-чараларын жүргүзүүгө, үгүт материалдарын таратууга жол берилбейт экендиги тууралуу кабарлады.

Шайлоо алдындагы үгүттү өткөрүүдө, үгүттүк материалдарда тикелей жана кыйыр өздөштүрүп алынган маалыматтык бөлүктөрдү жана элементтерди (сүрөттөлүштөрдү) көрсөтүүгө же башкача пайдаланууга же диний тематикага шилтеме жасоого жол берилбейт.

КР БШК аппаратынын маалымат бөлүмү