29.04.2021 №75 Талапкерлер Э. Нусубалиевдин, У. Бегалиевдин, Б. Турдубаевдин, М. Торогелдиевдин, Р. Темиралиевдин, Ж. Абасбековдун даттануулары жѳнүндѳ
Талапкерлер Э. Нусубалиевдин, У. Бегалиевдин, Б. Турдубаевдин, М. Торогелдиевдин, Р. Темиралиевдин, Ж. Абасбековдун даттануулары жѳнүндѳ
(кир. №01-12/1418, №01-12/144, 25.04.2021-жыл)
Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары – Борбордук шайлоо комиссиясы) Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкерлер Э. Нусубалиевден, У. Бегалиевден, Б. Турдубаевден, М. Торогелдиевден, Р. Темиралиевден, Ж. Абасбековдон № 6055 шайлоо комиссиясындагы добуш берүүнүн жыйынтыктарын жокко чыгаруу тууралуу даттануулар (кир. №01-12/1418, №01-12/1441) келип түшкѳн.
2021-жылдын 26-апрелинде Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу топтун (мындан ары – Жумушчу топ) жыйынында берилген документтерди ар тараптуу карооо максатында Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкерлер Э. Нусубалиев, У. Бегалиев, Б. Турдубаев, М. Торогелдиев, Р. Темиралиев, Ж. Абасбеков жана Бакай-Ата аймактык шайлоо комиссиясынын (мындан ары – Бакай-Ата АШК) тѳрагасы Б. Чукотаев чакырылган (бардык катышуучулар офлайн түрүндѳ катышты).
Даттанууда арыз ээлери № 6055 шайлоо участкасында добуш берген күнү шайлоо мыйзамдарын бузуулар болгондугун белгилешкен. Алсак, Миң-Булак айылдык кеңештин депутаттыгына талапкер болуп катталган Шамураталиева Нургиза Таласбековна ошол күнү санитардык-эпидемиологиялык кѳзѳмѳл жүргүзүү максатында медайым катары эртемененден баштап добуш берүү аяктаганга чейин шайлоо участкасынын ичинде жүргѳн, бул түздѳн-түз бузуу болуп саналат. Мындан тышкары, арыз ээлери болжол менен 13:00 сааттан 14:00 саатка чейин № 6055 участкалык шайлоо комиссиясынын мүчѳлѳрү түшкү тамактанууга жаап алышканын, мында талапкер Н.Т. Шамураталиева байкоочу менен шайлоо комиссиясынын мүчѳлѳрү менен орйн-жайдын ичинде калышканын бекемдешкен. .
2021-жылдын 14-апрелинде жогоруда талган талапкерлер Бакай-Ата АШКга кайрылышкан, Бакай-Ата АШКнын 2021-жылдын 15-апрелиндеги №11 чечими менен № 6055 УШКнын тѳрагасы Н. Улушбаевага эскертүү берилген (чечим 19.04.2021-жылы колуна тапшырылган).
Ушуга байланыштуу арыз ээлери Бакай-Ата АШКнын чечимин мыйзамсыз, негизсиз, объективдүү жана калыс эмес деп эсептешет, анткени бардык далилдер иликтенген эмес, бардык күбѳлѳр суралып, фото, видео далилдер иликтенбей калган.
Бакай-Ата АШКнын тѳрагасы алар тарабынан бул материалдар каралып чыгып, № 6055 участкалык шайлоо комиссиясынын мүчѳлѳрүнѳ тийиштүү баалар берилгенин белгилеген. Түшкү тыныгы боюнча, шайлоо участкасы санитардык-эпидемиологиялык коопсуздукту камсыз кылуу боюнча аракеттердин алгоритмине ылайык орун-жайды желдетүү үчүн 15-20 минутка жабылгандыгын белгиледи.
Ошондой эле Б. Чукотаев добуш берилген күнү талапкерлердин байкоочулары жана коммерциялык эмес уюмдар тарабынан байкоо жүргүзүлгѳнүн, ал жерде бузуулар болбогондугу тууралуу жыйынтыктар боюнча акт түзүлгѳндүгүн белгилеген.
Иштин маңызы боюнча даттанууларды жана ага кошо берилген документтерди карап чыгып, арыз ээлеринин жүйѳлѳрүн жана Бакай-Ата АШКнын түшүндүрмѳсүн угуп, тѳмѳндѳгүлѳр аныкталды.
«Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын (мындан ары – Мыйзам) 17-беренесинин 1-бѳлүгүнѳ ылайык «Ушул Мыйзамда белгиленген учурларды кошпогондо, бардык талапкерлер тең укукка ээ жана бирдей милдеттерди аткарат».
Берилген фото жана видео далилдердин негизинде Н.Т. Шамураталиева шайлоо күнү санитардык-эпидемиологиялык кѳзѳмѳлдү сактоо үчүн саламатык сактоо кызматкери катары шайлоо участкасында болгондугу аныкталган.
Бакай-Ата АШКнын 2021-жылдын 15-апрелиндеги № 11 чечими менен жогоруда аталган талапкерлердин арыздары эске алынган жана аткаруу боюнча кѳзѳмѳлдү ишке ашырбагандыгы үчүн Миң-Булак айылдык кеңешинин № 6055 УШКнын тѳрагасы Н. Улушбаевага эскертүү берилген.
2021-жылдын 14-мартындагы № 30 санитардык-эпидемиологиялык коопсуздукту камсыз кылуу боюнча аракеттердин алгоритминин 37-пунктуна ылайык, «Жасалма желдетүү системасы жок болгон учурда, ар бир 30 мүнѳт сайын 15 мүнѳттѳн орун-жайды желдетүүнү камсыз кылуу. Эгерде сырткы айлана чѳйрѳнүн температурасы 18 градустан жогору болсо, орун-жайды жел урбагандай шартта туруктуу желдетип туруу зарыл».
Ошондой эле Алгоритмдин 43-беренесине ылайык «Добуш берүү үчүн кабина жана автоматтык эсептѳѳчү урналар ар бир 60 мүнѳттѳ эки иреттен кем эмес дезинфекциялоочу каражаттар менен иштетилет».
Бакай-Ата АШКнын 2021-жылдын 21-мартындагы № 6-3 чечими менен Н.Т. Шамураталиева Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкер болуп катталган.
Мындай шартта Н.Т. Шамураталиева ушул округдан талапкер болуп санала тургандыгын жана шайлоо процессине бирдей катышуу максатында участкалык шайлоо комиссиясында улук медайым катары байкоо жүргүзүүдѳн баш тарта тургандыгын билдирүүгѳ тийиш эле.
Шайлоо участкасында добуш берүүнүн жыйынтыгын таануу боюнча тѳмѳндѳгүлѳрдү белгилѳѳ зарыл.
Шайлоо жѳнүндѳ Мыйзамдын 38-беренесинин 5-бѳлүгүнѳ ылайык « Аймактык шайлоо комиссиясы добуш берүүнүн жыйынтыктарын шайлоо участкасында төмөндөгүлөр боюнча жараксыз деп табат:
1) эгерде добуш берүүнү жүргүзүү, добуштарды эсептөө, добуш берүүнүн жыйынтыктарын чыгаруу убагында шайлоочулардын добуш берүүсүнүн жыйынтыктарын ишенимдүү аныктоого мүмкүндүк бербесе;
2) эгерде добуш берүүнү өткөрүү, добуштарды эсептөө, добуш берүүнүн жыйынтыктарын белгилөө убагында эреже бузуулар шайлоочулардын эрк-ниетин билдирүүсүнө таасир этсе;
3) Борбордук шайлоо комиссиясынын чечими боюнча».
Шайлоо жѳнүндѳ мыйзамидын 38-беренесинин 6-бѳлүгүнѳ ылайык «Шайлоо участкасында добуш берүүнүн, добуштарды эсептөөнүн, добуш берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө протоколду түзүүнүн тартибин бузуу менен байланышкан, ар бир талапкер, талапкерлердин тизмеси алган добуштардын санын ишенимдүү аныктоого мүмкүндүк бербеген жоболорду бузуулар шайлоочулардын добуш берүүсүнүн жыйынтыктарын ишенимдүү белгилөөгө мүмкүндүк бербеген эреже бузуулар деп түшүнүлөт.
Шайлоо участкасында добуш берүүнүн, добуштарды эсептөөнүн же добуш берүүнүн жыйынтыктарын белгилөөнүн жүрүшүндө шайлоочулар өз эрк-ниетин билдиришине таасир эткен, добуш берүү күнү үгүт жүргүзүү, жарандар шайлоо укуктарын жүзөгө ашырышына тоскоолдук кылуу, добуш берүүдө байкоо жүргүзүүгө тоскоолдук кылуу, башка шайлоочулар үчүн добуш берүү, шайлоо комиссияларынын ишине кийлигишүү, шайлоочуларды сатып алуу менен байланышкан жоболорду бузуулар шайлоочулардын эрк-ниетине таасир эткен эреже бузуулар деп түшүнүлөт».
Ушуга байланыштуу добуш берүүнү ѳткѳрүү учурунда шайлоо комиссиясы тарабынан бузуулар орун алгандыгын белгилейбиз.
Мындай шарттарда Борбордук шайлоо комиссиясы жарандардын шайлоо укуктары бузулган деп эсептей тургандыгын белгилѳѳ зарыл жана Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин № 6055 участкалык шайлоо комиссиясынын мүчѳлѳрүн таркатууну максатка ылайыктуу деп эсептейт.
“Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча шайлоо комиссиялары жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 24-беренесине ылайык “Аймактык, участкалык шайлоо комиссиясы жогору турган шайлоо комиссиясы тарабынан төмөнкүдөй учурларда таркатылат:
1) тийиштүү аймакта добуш берүүнүн жыйынтыктарын же шайлоо, референдумдун натыйжаларын жогору турган шайлоо комиссиясы же сот тарабынан жараксыз деп табууга алып келген жарандардын шайлоо укуктары шайлоо комиссиясы тарабынан бузулганда;
2) мыйзамдын талаптарына ылайык кабыл алынган соттун же жогору турган шайлоо комиссиясынын чечимдерин шайлоо комиссиясы аткарбаганда;
3) ушул Мыйзамдын 19-беренесинин талаптары бузулганда.».
Жогоруда баяндалгандардын негизинде, «Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 3, 17, 38 -беренелерин, «Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча шайлоо комиссиялары жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 6, 7, 18, 24 -беренелерин, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2017-жылдын 7-июлундагы № 212 токтому менен бекитилген «Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоо комиссияларынын шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин (катышуучуларынын) арыздарын (даттанууларын) кароосунун тартиби жөнүндө» жобону жетекчиликке алып,
Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясы тѳмѳндѳгүдѳй
ЧЕЧИМ КЫЛАТ:
1. Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкерлер Э. Нусубалиевдин, У. Бегалиевдин, Б. Турдубаевдин, М. Торогелдиевдин, Р. Темиралиевдин, Ж. Абасбековдун № 6055 шайлоо участкасындагы шайлоонун жыйынтыктарын жокко чыгаруу тууралуу даттануулары жарым-жартылай канааттандырылсын.
2. Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкер Шамураталиева Нургиз Таласбековнаны каттоону жокко чыгаруу Бакай-Ата аймактык шайлоо комиссиясына сунуш кылынсын.
3. Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкер болуп катталган Шамураталиева Нургиз Таласбековнанын күбѳлүгүн анык эмес деп таануу Бакай-Ата аймактык шайлоо комиссиясына сунуш кылынсын.
4. Талас облусундагы Бакай-Ата районунун Миң-Булак айылдык кеңешинин № 6055 участкалык шайлоо комиссиясын таркатуу Бакай-Ата аймактык шайлоо комиссиясына сунуш кылынсын.
5. Ушул чечим Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.
6. Ушул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу топтун жетекчиси А. Асаналиевге жүктѳлсүн.
ТӨРАГА Н.ШАЙЛДАБЕКОВА
Бишкек ш. 2021-жылдын 29-апрели
№ 75