Ош шаарындагы №5319, № 5320, № 5559 шайлоо участкаларында шайлоочулардын добуштарын кайра эсептѳѳнү ѳткѳрүү жѳнүндѳ

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары – Борбордук шайлоо комиссиясы) Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер К.С. Асановдун ыйгарым укуктуу ѳкүлү А. Нурбек кызынан 2021-жылдын 10-январында Кыргыз Республикасынын Президентин мѳѳнѳтүнѳн мурда шайлоодо добуш берүүнүн жүрүшүндѳ шайлоо мыйзамдарынын бузулгандыгы жѳнүндѳ арыз келип түшкѳн.

Арызда, анын ичинде Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер К.С. Асанов үчүн:

- № 5319 шайлоо участкасында бери болгондо 9 адам добуш берүүгѳ тийиш эле (алардын фамилиялары кѳрсѳтүлгѳн), бирок АЭУ жана кол менен эсептѳѳнүн маалыматтары боюнча К.С. Асанов үчүн болгону 4 шайлоочу добуш бергени;

- № 5320 шайлоо участкасында бери болгондо 6 адам добуш берүүгѳ тийиш эле (алардын фамилиялары кѳрсѳтүлгѳн), бирок АЭУ жана кол менен эсептѳѳнүн маалыматтары боюнча К.С. Асанов үчүн болгону 1 шайлоочу добуш бергени;

- № 5559 шайлоо участкасында бери болгондо 15 адам добуш берүүгѳ тийиш эле (алардын фамилиялары кѳрсѳтүлгѳн), бирок АЭУ жана кол менен эсептѳѳнүн маалыматтары боюнча К.С. Асанов үчүн болгону 7 шайлоочу добуш бергени баяндалган.

Арыз ээси арызда кѳрсѳтүлгѳн адамдардын түшүнүк каттарынын кѳчүрмѳлѳрүн, фамилияларын тиркеген.

Ошону менен бирге арыз ээси «автоматтык эсептѳѳ урналарында тестирлѳѳнү талапкерлердин ѳкүлдѳрүнүн же кѳз карандысыз эксперттердин катышуусусуз Улуттук коопсуздуктун мамлекеттик комитети менен биргеликте ѳткѳрүү коопсуздукту гана камсыз кыла албастан, АЭУ жардамы менен добуш берүүнүн натыйжаларына аталган органдын кийлигишүү коркунучун жаратат, булл шайлоочулардын добуштарын эсептѳѳнүн тура экендигине шеек келтирет» имиш экендигин белгилейт.

Ушуга байланыштуу Борбордук шайлоо комиссиясынан «кѳрсѳтүлгѳн шайлоо мыйзамдарын бузу фактыларына тийиштүү текшерүү жүргүзүүнү, жарандардын шайлоо укуктарын калыбына келтирүү боюнча бардык чараларды кѳрүүнү, ошондой эле шайлоо мыйзамдырын бузууга жол беришкен бардык адамдарды жоопкерчиликке тартуу боюнча чараларды кабыл алууну» суранган.

Арызды карап, материалдарды иликтеп чыгып, Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум ѳткѳрүүдѳ шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка катышуучуларынын арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу топ тѳмѳндѳгүлѳрдү белгилейт.

2021-жылдын 10-январына дайындалган Кыргыз Республикасынын Президентин мѳѳнѳтүнѳн мурда шайлоону жана Кыргыз Республикасынын референдумун даярдоо жана ѳткѳрүү боюнча пландаштырылган иш-чаралардын алкагында, АЭУнун иш жүзүндѳ даярдыгын текешерүү максатында участкалык шайлоо комиссияларынын АЭУ операторлору жана БШК аппаратынын кызматкерлери тарабынан жабдууларды жана байланышкан алдарын техникалык текшерүү жүргүзүлгѳн.  Мында тестирлѳѳнү ѳткѳрүү Улуттук коопсуздуктун мамлекеттик комитети менен биргеликте ѳткѳрүлгѳн имиш деген дооматтар чындыкка ылайык келбейт. 

«Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 35-беренесинин 8-бѳлүгүнүн экинчи абзацына ылайык «Автоматтык эсептөөчү урналар добуш берүүнүн бүткүл мезгилинде добуш берүүнүн купуялуулугунун ачылышына жол бербөөгө жана зымдуу жана зымсыз тарамдарга кошулбоого тийиш. Автоматтык эсептөөчү урналардан добуш берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө маалыматтарды алуу добуш берүү күнү саат 20дан кийин, бирок саат 21ден кечиктирбестен участкалык шайлоо комиссиясы тарабынан жүзөгө ашырылат. Автоматтык эсептөөчү урналардын мөөр менен күбөлөндүрүлгөн отчеттору, мөөр менен күбөлөндүрүлгөн идентификациялоо боюнча баштапкы жана жыйынтык отчеттор добуш берилүүчү жайда турган саясий партиялардын талапкерлеринин бардык өкүлдөрүнө, байкоочуларга берилет».

Шайлоонун маалыматтык системасы аркылуу алынган добуш берүүнүн жүрүшү жана жыйынтыктары жѳнүндѳ маалыматтар юридикалык мааниге ээ эмес, алдын ала маалыматтар болуп саналарын белгилѳѳ зарыл.

Конституциялык Мыйзамдын 35-беренесинин 14-бѳлүгүнѳ ылайык «Участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы добуштарды саноодо бардык катышып отурган адамдарга участкалык шайлоо комиссиясынын мүчөлөрүнүн көзөмөлү алдында шайлоо бюллетендерин көрүп таанышууну сунуш кылат. Автоматтык эсептөөчү урналардагы маалыматтар боюнча добуш берүүнүн жыйынтыктары добуш берүүнү кол менен эсептөөнүн маалыматтары боюнча добуш берүүнүн жыйынтыктарына дал келбеген учурда, талапкердин, саясий партиянын өкүлүнүн же байкоочунун добуштарды кайра эсептөөнү жүргүзүү талабы боюнча талапкердин, саясий партиянын өкүлүнүн же байкоочунун түздөн-түз катышуусунда жана алар тараптан көрүп туруп көзөмөлдөө мүмкүнчүлүгүн берүү менен шайлоо бюллетендери кайра эсептелет. Мында шайлоо бюллетендерин саноо үн чыгаруу менен жүргүзүлөт.

Добуш берүүнүн жыйынтыктары добуштарды кол менен эсептөөнүн натыйжалары боюнча белгиленет.».

 Ош шаарындагы №5319, №5320, №5559 шайлоо участкаларында добуш берүү жана шайлоочулардын добуштарын эсептѳѳнү жүргүзүү процессине «Клооп Медиа» коммерциялык эмес уюмдун коомдук байкоочулары, Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкерлер А.К. Мадумаровдун, Б.Л. Тѳлбаевдин жана С.Н. Жапаровдун байкоочулары байкоо жүргүзүп турушту, алардан добуштарды эсептѳѳ процессине сын-пикирлер жана добуштарды кайра эсептѳѳ талаптары келип түшкѳн жок.

Конституциялык Мыйзамдын 2-беренесинин 1-бѳлүгүнѳ ылайык «Кыргыз Республикасында шайлоо жашыруун добуш берүү менен, жалпыга тең жана тикелей шайлоо укугунун негизинде жүргүзүлөт.

Кыргыз Республикасында шайлоо республиканын жарандарынын өздөрүнүн шайлоо укуктарын эркин жана ыктыярдуу жүзөгө ашырууларына негизденет. Жарандарды шайлоого катышууга же катышпоого мажбурлоо максатында, ошондой эле өз эрктерин эркин билдирүүлөрүндө аларга таасир тийгизүүгө эч кимдин укугу жок.».

Жогоруда аталган конституциялык Мыйзамдын 12-беренсинин 3-бѳлүгүнѳ ылайык шайлоо комиссиялары өз ишин төмөнкү принциптерде жүзөгө ашырат:

1) мыйзамдуулук;

2) айкындык;

3) ачыктык;

4) көз карандысыздык;

5) коллегиалдуулук;

6) адилеттүүлүк;

7) калыстык.

Ушуга байланыштуу Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясы Ош шаарындагы №5319, № 5320, № 5559 шайлоо участкаларында добуштарды кайра эсептѳѳнү жүргүзүү жѳнүндѳ чечим кабыл алуу тууралуу тыянакка келди.

«Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 36-беренесин, «Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча шайлоо комиссиялары жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 7, 18-беренелерин жетекчиликке алып, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясы

ЧЕЧИМ КЫЛАТ:

1. Ош шаарындагы №5319, № 5320, № 5559 шайлоо участкаларында шайлоочулардын добуштарын кайра эсептѳѳ жүргүзүлсүн.

2. Ош аймактык шайлоо комиссиясы – Ош шаарындагы №5319, № 5320, № 5559 шайлоо участкаларында шайлоочулардын добуштарын кайра эсептѳѳнү Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясынын мүчѳсүнүн милдетүү катышуусунда  жүргүзсүн.

3. Ушул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум ѳткѳрүүдѳ шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка катышуучуларынын арыздарын жана даттанууларын кароо  боюнча Жумшучу топтун жетекчиси А.Т. Асаналиевге жүктѳлсүн.

ТӨРАГА                                                                                                               Н.ШАЙЛДАБЕКОВА

 Бишкек ш., 2021-жылдын 20-январы

№ 13

Особое мнение члена ЦИК - Сариева А.А.