2017-жылдын 21- июлунда Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары –Борбордук шайлоо комиссиясы) Кыргыз Республикасынын жараны Келдибеков Ахматбек Келдибековичтен Кыргыз Республикасынын Президентинин кызматына талапкер болууга макулдугу жөнүндө арызы келип түшкөн.

Борбордук шайлоо комиссиясынын Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкерлердин документтерин кабыл алуу боюнча жумушчу тобу (мындан ары – Жумушчу топ) тарабынан Кыргыз Республикасынын ИИМ ИТББга Кыргыз Республикасынын жараны, 1966-жылдын 15-июнунда туулган Келдибеков Ахматбек Келдибековичке карата соттолгондугу бар экендиги тууралуу маалыматты берүү жөнүндө 2017-жылдын 24-июлунда чыг. № 01-9/947 суроо-талап жөнөтүлгөн.

КР ИИМ ИТББнын 2017-жылдын 25-июлундагы суроо-талапка берген жообуна чыг.№ 7/6890 ылайык: «1966-жылдын 15-июнунда туулган Келдибеков Ахматбек Келдибековичке карата Кыргыз Республикасынын Башкы прокуратурасынын ТБ тарабынан Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 30-беренесинин 3-бөлүгүндө, 303-беренесинин 1-бөлүгүндө, 304-беренесинин 4-бөлүгүндө каралган кылмыштарды жасагандыгы үчүн кылмыш иши козголгон. Иш боюнча чечим келип түшкөн эмес. 

2013-жылы Кыргыз  Республикасынын Башкы прокуратурасы тарабынан Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 304-беренесинин 4-бөлүгүндө каралган кылмышты жасагандыгы үчүн кылмыш иши козголгон».

Кыргыз  Республикасынын ИИМ ИТББга Келдибеков Ахматбек Келдибековичке карата козголгон кылмыш иштери боюнча чечимдер келип түшпөгөн жагдайга байланыштуу Жумушчу топ 2017-жылдын 26-июлунда Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна Келдибеков Ахматбек Келдибековичке карата соттун өкүмүнүн чыккандыгы тууралуу маалымат берүү жөнүндө чыг.№ 01-12/979 суроо-талабын жөнөткөн. Өкүм чыккан учурда, Жумушчу топ чыгарылган соттук актылардын көчүрмөлөрүн берүүнү өтүнгөн.  

2017-жылдын 28-июлунда Жумушчу топтун дарегине Бишкек ш. Биринчи май райондук сотунун чыг.№ Н-17 каты келип түшкөн, анда  Келдибеков Ахматбек Келдибековичке карата чыгарылган соттук актылар тиркелген.

Келип түшкөн соттук актыларга ылайык, 2015-жылдын 12-ноябрында Бишкек ш. Биринчи май райондук соту тарабынан А.К. Келдибековго карата өкүм чыгарылган жана ал ага ылайык Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 304-беренесинин 4-бөлүгүндө каралган кылмышты жасагандыгы үчүн күнөөлүү деп табылган жана мамлекеттин кирешесине 30 миң эсептик көрсөткүч өлчөмүндөгү айып түрүндөгү жаза дайындалган.

Бишкек шаардык сотунун кылмыш иштер жана административдик укук бузуулар боюнча соттук коллегиясынын 2016-жылдын 11-мартындагы өкүмү менен Бишкек ш. Биринчи май райондук сотунун 2015-жылдын 12-ноябрындагы өкүмү өзгөртүлгөн. Келдибеков Ахматбек Келдибековичке Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 304-беренесинин 4-бөлүгү боюнча мамлекеттин кирешесине 50 000 (элүү миң) эсептик көрсөткүч өлчөмүндөгү, башкача айтканда, 5 000 000 (беш миллион) айып түрүндө жаза дайындалган.

Келдибеков Ахматбек Келдибекович Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 304-беренесинин 4-бөлүгү боюнча күнөлүү деп табылган жана мамлекеттин пайдасына 50 000 (элүү миң) эсептик көрсөткүч өлчөмүндөгү, башкача айтканда, 5 000 000 (беш миллион) айып түрүндө жаза дайындалган. Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 59-беренесине ылайык, биротоло жаза, дайындалган жазаларды толук кошуу жолу менен, 100 000 (жүз миң) эсептик көрсөткүчтөгү өлчөмдөгү башкача айтканда мамлекеттин кирешесине 10 000 000 (он миллион) сом айып түрүндөгү жаза белгиленген.

Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотунун 2016-жылдын 13-октябрындагы токтому менен Бишкек шаардык сотунун 2016-жылдын 11-мартындагы өкүмү күчүндө калтырылган.

«Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» конституциялык Мыйзамдын 3-беренесинин 4-бөлүгүнө ылайык: «Соттолгондугу алып салынбаган же мыйзамда белгиленген тартипте жоюлбаган адамдар Президенттин кызматына жана Жогорку Кеңештин депутаттыгына шайланууга укуксуз».

Келдибеков Ахматбек Келдибековичтин соттологондугу алынып салынгандыгы же жоюлгандыгы жөнүндөгү маселени аныктоо максатында Жумушчу топ тарабынан 2017-жылдын 31-июлунда Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна А.К. Келдибековго карата соттолгондугу бар же сот тарабынан алынып салынгандыгы, ошондой эле А.К. Келдибеков же анын мыйзамдуу жактоочулары соттолгондугун алып салуу жөнүндө өтүнүч/арыз менен кайрылгандыгы жөнүндө маалымат берүү тууралуу чыг.№ 01-12/1005 суроо-талап жөнөтүлгөн.

Жумушчу топ тарабынан Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна караштуу Сот департаментине Келдибеков Ахматбек Келдибекович тарабынан соттук актылардын мамлекеттин кирешесине 10 млн. сом өлчөмүндө айып төлөө бөлүгүнүн аткарылышы жөнүндө маалымат берүү тууралуу чыг.№ 01-12/1004 суроо-талап жөнөтүлгөн.

2017-жылдын 31-июлунда Жумушчу топ Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна караштуу Сот департаментинен, карыздар Келдибеков Ахматбек Келдибекович аткаруу документтин талабын аткаргандыгы, ага байланыштуу аткаруу документ, аткарылган катары Бишкек ш. Биринчи май райондук сотуна кайтарылгандыгы жөнүндө чыг. № 04-15/302 жооп алынган, ага төлөнгөн  айыптардын квитанцияларынын көчүрмөлөрү тиркелген. Мында акыркы төлөм 2016-жылдын 08-ноябрында жүргүзүлгөн, квитанциянын №4700068.  

2017-жылдын 07-августунда Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна чыг.№01-12/1057 суроо-талап  жөнөтүлүп, анда Жумушчу топ кайсы дата Келдибеков Ахматбек Келдибековичтин соттолгондугу жоюлган датасы болуп эсептелинет тууралуу маалымат берүүнү өтүнгөн.

2017-жылдын 10-августунда Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотунан түшкөн чыг. № 01-11/1429 жообуна ылайык: «Кыргыз Республикасынын Кылмыш-Жаза кодексинин 76-бер. 3-бөл. 2-п. ылайык эркинен ажыратууга караганда жазалоонун кыйла жумшак түрүнө өкүм кылынган адамдардын соттолгондугу айып өтөлгөндөн бир жыл өткөндөн кийин жоюлат, башкача айтканда, Келдибеков Ахматбек Келдибековичтин соттолгондугу ал айыпты төлөгөндөн соң бир жыл өткөндөн кийин жоюлат».

Соттолгондугун мөөнөтүнөн мурда алып салуу мүмкүнчүлүгү тууралуу маселени аныктоо максатында Жумушчу топ тарабынан Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер А.К. Келдибековдун ыйгарым укуктуу өкүлү Ж.Д. Бекназаровдун дарегине, А.К. Келдибековдун соттуулугу жоюу мөөнөтү аяктаганга чейин, соттуулугу алып салынгандыгын ырастоочу документтерди берүү тууралуу 2017-жылдын 07-августундагы чыг.№01-12/1058, 17-августундагы чыг.№01-12/1223  суроо-талаптар жөнөтүлгөн.

Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер Ахматбек Келдибекович Келдибековдун ыйгарым укуктуу өкүлү Ж.Д. Бекназаров жогорудагы суроо-талаптарга 2017-жылдын 18-августундагы чыг.№ 1 каты менен Ахматбек Келдибекович Келдибековду Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер катары каттоо үчүн жетишпеген документтерди даярдоо жана берүү үчүн аларда убакыт бар экендигин көрсөткөн. 

Ыйгарым укуктуу өкүлүнөн аталган жооп алынгандан кийин Жумушчу топ 2017-жылдын 25-августунда Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна чыг. №01-12/1260 суроо-талап менен кайрадан кайрылып, анда Ахматбек Келдибекович Келдибековдун сот органдарына соттолгондугун мөөнөтүнөн мурда алып салуу жөнүндө арыз менен кайрылгандыгы тууралуу маалымат берүүнү өтүнгөн.     

Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун 2017-жылдын 30-августундагы №01-7/1582 катына ылайык, 2017-жылдын 30-августундагы абал боюнча А. Келдибеков 1966-жылы 15-июнунда туулган, Ош облусунун Алай районунун тургуну же анын жактоочулары/өкүлдөрү Кыргыз Республикасынын сот органдарына анын соттуулугун мөөнөтүнөн мурда алып салуу/жоюу боюнча кайрылган жок, ошондуктан бул маселе боюнча соттук акт чыгарылган эмес.

2017-жылдын 31-августундагы абал боюнча Кыргыз Республикасынын Президентинин кызматына талапкер А. Келдибеков соттуулугу жоюу мөөнөтү аяктаганга чейин, соттуулугу алып салынгандыгын ырастоочу документтерди берген жок.

Демек, жогоруда баяндалгандардан улам Келдибеков Ахматбек Келдибековичтин 2017-жылдын 04-сентябрына карата абал боюнча мыйзамдарда белгилеген тартипте алынып салынбаган же жоюлбаган соттуулугу бар.

Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 52-беренесинин 1-бөлүгүнө ылайык: «Жарандар төмөнкүлөргө укуктуу: Ушул Конституцияда жана мыйзамдардарда белгиленген тартипте мамлекеттик бийлик органдарын, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарын шайлоого жана аларга шайланууга укуктуу».

Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 20-беренесине ылайык: «Адамдын, жарандын укуктары менен эркиндиктери улуттук коопсуздукту, коомдук тартипти, калктын саламаттыгын, адеп-ахлагын сактоо, башка адамдардын укуктары менен эркиндиктерин коргоо максатында Конституция жана мыйзамдар менен чектелиши мүмкүн. Мындай чектөөлөр ошондой эле аскердик же башка мамлекеттик кызматтын өзгөчөлүктөрүн эске алуу менен киргизилиши мүмкүн. Киргизилип жаткан чектөөлөр көрсөтүлгөн максаттарга өлчөмдөш болушу керек».

«Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» КРнын конституциялык Мыйзамы менен Кыргыз Республикасынын Президентинин  жогорку кызмат ордуна шайлоодогу жарандардын пассивдүү шайлоо укугу соттолгондук менен байланышкан чектөөлөргө ээ. Ошондуктан конституциялык Мыйзамдын 3-беренесинин 4-бөлүгүнө ылайык: «Соттолгондугу алып салынбаган же мыйзамда белгиленген тартипте жоюлбаган адамдар Президенттин кызматына жана Жогорку Кеңештин депутаттыгына шайланууга укуксуз».

Мына ошондуктан, соттолгондугу алынып салынбаган жана жоюлбаган  Келдибеков Ахматбек  Келдибекович  Кыргыз Республикасынын Президентинин  кызмат ордуна шайланууга укугу жок, башкача айтканда, пассивдүү шайлоо укугуна ээ эмес.

«Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» КРнын конституциялык Мыйзамынын 53 –беренесинин 7-бөлүгүнө ылайык талапкердин пассивдүү шайлоо укугунун жоктугу талапкерди каттоодон баш тартууга негиз болуп саналат.

Демек, Кыргыз Республикасынын Президентинин  кызмат ордуна талапкер Келдибеков Ахматбек  Келдибековичтин пассивдүү шайлоо укугунун жоктугу талапкерди каттоодон баш тартууга негиз болуп саналат.     

 Жогоруда баяндалгандардын негизинде, Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 20,52-беренелерин, «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 51,53- беренелерин, Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкерлердин документтерин кабыл алуу боюнча жумушчу топтун 2017-жылдын 4-сентябрындагы чечимин жетекчиликке алып, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы

ТОКТОМ КЫЛАТ:

1. Келдибеков Ахматбек Келдибековичти Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер катары каттоодон баш тартылсын.

2. Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер Келдибеков Ахматбек Келдибековичтин шайлоо жана каржы маселелер боюнча ыйгарым укуктуу өкүлдөрүнүн ыйгарым укуктары тиркемеге ылайык токтотулсун.

3. Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкер Келдибеков Ахматбек Келдибековичтин ыйгарым укуктуу өкүлдөрүнүн каттоо күбөлүктөрү тиркемеге ылайык, ушул токтом күчүнө кирген учурдан тартып күчүн жоготту деп табылсын.

4. Ушул токтом «Эркин Тоо» газетасына жана Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.

5. Ушул токтомдун аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкерлердин документтерин кабыл алуу боюнча жумушчу топтун жетекчисине жүктөлсүн.  

ТӨРАГА                                                                            Н. ШАЙЛДАБЕКОВА

Бишкек ш., 2017-жылдын 4-сентябры 
№ 405