2023-жылдын 14-майында Кыргыз Республиканын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын делегациясы курамында:  БШК  Төрагасы Н.Шайлдабекова, БШКнын мүчөсү К.Маматов, БШКнын аппаратынын кызматкери менен  Түрк Мамлекеттер  Уюмунун Миссиясынын курамында  Түркия Республикасынын Президентин жана Парламент  депутаттарын  шайлоо процессине  байкоо жүргүзүштү.

Байкоо жүргүзүүгө Кыргыз Республикасынын өкүлдөрү менен катар Азербайжан Республикасынын депутаттары, Өзбекстан Республикасынын БШКнын жана Казакстан Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин өкүлдөрү Түрк Мамлекеттер Уюмунун Миссиясынын курамында  катышты.

Миссия Стамбулда байкоо жүргүзгөн. Шайлоо учурундагы процесске мониторинг жүргүзүүнүн алкагында Түрк Мамлекеттер Уюмунун Миссиясы Түркиянын Тышкы иштер министрлигинин Стамбулдагы өкүлү, элчи Айсе Сезен Услуер, Стамбулдун губернатору Али Йерликай жана шайлоо комиссиясынын жетекчиси Рамазан Секин менен жолугушууларды өткөрдү.  Жыйында шайлоого даярдык көрүү жана өткөрүү, чет өлкөлөрдө жашаган жарандардын шайлоого катышуусу, шайлоо комиссияларынын иши, эл аралык жана жергиликтүү байкоочулардын катышуусу тууралуу  суроолор талкууланды.

Шайлоого катышкан Түркиянын саясий партиялары – Адилеттик жана өнүгүү партиясы    (AK Parti), Республикалык элдик партия (Cumhuriyet Halk Partisi) жана Жакшы партиянын (İyi Parti)  жетекчилиги менен жолугушуулар өткөрүлдү. Партиялардын өкүлдөрү Миссиянын мүчөлөрүнө партиялардын максаттары жана милдеттери тууралуу айтып берип, аларды шайлоо алдындагы программалары менен тааныштырып, кызыккан  суроолоруна жооп беришти.

Шайлоо күнү шайлоочулар добуш берүүгө активдүү катышты. БШКнын делегациясы Стамбулдагы бир катар шайлоо участкаларында болуп, добуш берүүнүн жүрүшүнө көз салышты. Делегация мүчөлөрү шайлоочулар, шайлоо комиссияларынын кызматкерлери, ошондой эле жергиликтүү байкоочулар менен баарлашууга мүмкүнчүлүк алышты. Шайлоо участкалары жабылгандан кийин, КР БШКнын делегациясы добуштарды саноо учурундагы мониторингге катышты. Добуштарды саноодо мыйзам бузуулар болгон жок.

Мүмкүнчүлүгү чектелген жарандардын шайлоо укуктарын ишке ашыруу үчүн шайлоо участокторуна жеткиликтүү шарттар түзүлдү. Бардык шайлоо участкаларында азиз шайлоочулар үчүн трафареттер коюлган.

Түркиянын Жогорку шайлоо кеңешинин маалыматына ылайык, 81 провинциясында  31 миң 800 шайлоо участкасы түзүлүп, 64 миллион 190 миң 651 түрк жараны шайлоочулардын тизмесине киргизилген. Добуш берүүгө 55 382 707 шайлоочу (86,28%) катышты.

Жыйынтыгында Режеп Тайып Эрдоган 49,42%, Кемал Кылычдароглу 44,95%, Синан Оган 5,2% алды.

Түркияда жалпы парламенттик шайлоого 24 саясий партия катышты. Тактап айтсак: Адилеттик жана өнүгүү партиясы жетектеген Республикалык альянс (Cumhur) 49,37%, оппозициядагы Республикалык Элдик партиясы (Millet) жетектеген Элдик Альянс - 35,12%, Эмгек жана Эркиндик альянсы (Emek ve Özgürlük) - 10,53%, "Альянс" ата-бабалардын» «АТА» (Ata) -2,45%, «Социалисттик кооперация союзу» (Sosyalist Güç Birliği) — 0,29%.

Мониторингдин жыйынтыгы боюнча,  Түрк Мамлекеттер Уюмунун  Шайлоого  Байкоо жүргүзүү эл аралык курамынын Миссиясы өз корутундусунда Түркия Республикасында 28-чакырылыштагы Президенттик жана жалпы парламенттик шайлоолор ачык, айкын, атаандаштыкта өлкөнүн, улуттук мыйзамдарына жана жалпы кабыл алынган эл аралык шайлоо стандарттарына  ылайык өткөнүн тастыктады.
Түркиянын президентин жана парламентинин депутаттарын шайлоонун мониторингине Белгилей кетсек, Түрк Мамлекеттер Уюмунун  Миссиясынан тышкары ТүркПА, ЕККУ/ДИАУБ жана Европа Кеңешинин ПА миссиялары да катышты.

«TRT Haber» каналына берилген интервью

КР БШКнын маалымат бөлүмү