М. Насаркуловдун арызы жѳнүндѳ

(Н-162, 14.04.2021-жыл)

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары – Борбордук шайлоо комиссиясы) 2021-жылдын 14-апрелинде Талас районундагы Бекмолдо айыл кеңешинин депутаттыгына талапкерлер Омуралиева Сайкал Абдыкаимовнага жана Стамалиев Маратбек Асаналиевичке карата Талас облусундагы Талас районунун Бекмолдо айылынын жараны М. Насаркуловдон арыз келип түшкѳн.

Арыз ээси Талас облустук жазык иштери жана административдик укук бузуулар боюнча сот коллегиясынын 2019-жылдын 29-майындагы ѳкүмү жана Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун 2019-жылдын 2-октябрындагы токтому менен С.А. Омуралиева жана М.А. Стамалиев Кыргыз Республикасынын Жазык кодексинин (мындан ары – КР ЖК) 304, 306-беренелерине ылайык күнѳѳлүү деп таанылганын кѳрсѳткѳн.

Ушуга байланыштуу арыз жогоруда аталган талапкерлердин соттуулугу жоюла электигин жана жергиликтүү акеңештин депутаттыгына талапкер болууга укугу жок экендигин билдиришкен. Ошондуктан арыз ээлери чара кабыл алып, талапкерлер С.А. Омуралиеванын жана М.А. Стамалиевдин каттоосун жокко чыгарууну суранган.

Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум ѳткѳрүүдѳ шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу топ (мындан ары – Жумушчу топ) арыз ээси берген документтер менен таанышып чыгып, тѳмѳндѳгүлѳрдү аныктады.

«Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 3-беренесинин 6-бѳлүгүнѳ ылайык «Соттуулугу мыйзамда белгиленген тартипте жоюлбаган адамдар жергиликтүү кеңештердин депутаттыгына шайланууга укугу жок.».

Бардык материалдарды толук иликтеп чыгуу үчүн Борбордук шайлоо комиссиясы жогоруда талган талапкерлерге карата соттун чечимдерин берүү жѳнүндѳ Кыргыз Республикасынын Жогорку сотуна 20231-жылдын 20-апрелинде №04-1-09/443 кат жѳнѳткѳн.

2021-жылдын 22-апрелинде №04-09/1395 Кыргыз Республикасынын Жогорку соту тарабынан Борбордук шайлоо комиссиясына соттун чечимдеринин кѳчүрмѳлѳрү келип түшкѳн.

2021-жылдын 26-апрелинде №04-09/460 Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан маалыматтар базасын актуалдаштыруу жана аталган талапкерлер боюнча маалыматтарды берүү тууралуу кат Кыргыз Республикасаынын Ички иштер министрлигине жѳнѳтүлгѳн.

2021-жылдын 27-апрелинде № 04-09/1447 КР Ички иштер министрлиги тарабынан КР ИИМ Маалыматтар технологиясынын башкы башкармалыгынын маалыматтарында С.А. Омуралиевага жана М.А. Стамалиевге карата биринчи инстанциядагы соттун чечими бар экендиги жѳнүндѳ катка жооп келип түшкѳн.

Талас облустук жазык иштери жана административдик укук бузуулар боюнча сот коллегиясынын 2019-жылдын 29-майындагы ѳкүмү менен С.А. Омуралиева КР ЖК 304-беренесинин 2-бѳлүгүнүн жана 306-беренесинин 1-бѳлүгүнүн белгилери боюнча күнѳѳлүү деп табылып, эки жылга чейинки мѳѳнѳткѳ тийиштүү кызмат орунду ээлѳѳ же тийиштүү иш менен алектенүү же ансыз укугунан ажыратуу менен 300 000 сом ѳлчѳмүндѳгү айып пулга тартылган.

Талас райондук сотунун ѳкүмү менен 12.02. 2019-жылы М.А. Стамалиева КР ЖК 304-беренесинин 1-бѳлүгүнүн белгилери боюнча күнѳѳлүү деп табылып, 100 000 сом ѳлчѳмүндѳгү айып пулга жазаланган

Талас облустук жазык иштери жана административдик укук бузуулар боюнча сот коллегиясынын 2019-жылдын 29-майындагы ѳкүмү менен М.А. Стамалиевге карата биринчи инстанциядагы чечимдин ѳкүмү ѳзгѳртүлгѳн, ошого жараша М.А. Стамалиев КР ЖК 304-беренесинин 2-бѳлүгүнүн белгилери боюнча күнѳѳлүү джеп табылып, эки жылга чейинки мѳѳнѳткѳ тийиштүү кызмат орунду ээлѳѳ же тийиштүү иш менен алектенүү же ансыз укугунан ажыратуу менен 300 000 сом ѳлчѳмүндѳгү айып пулга тартылган.

Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун 2019-жылдын 2-октябрындагы токтому менен С.А. Омуралиевага жана М.А. Стамалиевге карата Талас облустук жазык иштери жана административдик укук бузуулар боюнча сот коллегиясынын 2019-жылдын 29-майындагы ѳкүмү ѳзгѳртүүсүз калтырылган.

Мындай шартта тѳмѳндѳгүлѳрдү белгилѳѳ зарыл:

КР ЖК 94-беренесинин 1,2-бѳлүктѳрүнѳ ылайык, «1. Кылмыш жасаган адам жазаны өтөгөндөн кийин соттолгондугу жок, ал эми соттолгондугу жоюлган деп төмөнкүдөй мезгил өткөндө эсептелинет:

1) үч жыл - анча оор эмес кылмыш үчүн соттолгон учурда;

2) жети жыл - оор кылмыш үчүн соттолгон учурда;

3) он беш жыл - өзгөчө оор кылмыш үчүн соттолгон учурда.

2. Пробациялык көзөмөлдү колдонуу менен жазык жазасынан бошотулган адамдардын соттолгондугу пробациялык мөөнөт ийгиликтүү аяктаган күнү жоюлат.

Эскертүү. Пробациялык мөөнөттүн ийгиликтүү аяктоосу болуп соттолгондун сот жана пробация органы тарабынан жүктөлгөн милдеттерди аткаруусу саналат.”.

Мында талапкерлер С.А. Омуралиевага жана М.А. Стамалиевге карата КР ЖК 304, 306-беренелеринин жоопкерчилик чарасы кошумча санкциялар менен колдонгондугун белгилейбиз, бул жерде эки жылга чейинки мѳѳнѳткѳ тийиштүү кызмат орунду ээлѳѳ же тийиштүү иш менен алектенүү же ансыз укугунан ажыратуу чарасы каралган.

КР ЖК 66-беренесинин 1-бѳлүгүнѳ ылайык, «Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу кылмыш жасаган адамга мамлекеттик кызматынын же муниципалдык кызматынын кызмат ордун ээлөөгө, же болбосо белгилүү бир кесиптик же башка иш менен алектенүүгө тыюу салынгандыгын билдирет.”

КР ЖК 66-беренесинин 3 жана 5-бѳлүктѳрүнѳ ылайык, “3. Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу, эгерде адам белгилүү бир кызмат ордун ээлебегенде же белгилүү бир иш менен алектенбегенде жасалмак эмес кылмышты жасаган мүнөзүнөн улам бул жаза ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренелеринде (беренесинин бөлүгүндө) каралбаса, жазанын кошумча түрү катары алты айдан үч жылга чейинки мөөнөткө дайындалат.

5. Жазанын негизги түрү катарында коомдук иштер же айып дайындалганда, ошондой эле пробациянын шарттарын колдонуу менен жазадан бошотулганда жазанын кошумча түрү катары дайындалган белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу соттун өкүмү мыйзамдуу күчүнө кирген учурдан тартып эсептелет.”

Ушуга байланыштуу кошумча жазанын мѳѳнѳтү Талас облустук жазык иштери жана административдик укук бузуулар боюнча сот коллегиясынын 2019-жылдын 29-майындагы ѳкүмү күчүнѳ кирген учурдан тартып эсептелинерин белгилейбиз.

Баяндалгандардын негизинде, талапкерлер С.А. Омуралиевада жана М.А. Стамалиевде пассивдүү шайлоо укуктары жок деп эсептейбиз.

«Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 2-беренесине ылайык, «жарандардын пассивдүү шайлоо укугу - Кыргыз Республикасынын жарандарынын мамлекеттик бийлик органдарына жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына шайлануу укугу болуп саналат.”

«Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 44-беренесинин 1-бѳлүгүнѳ ылайык “Талапкерди каттоо тиешелүү шайлоо комиссиясы же сот тарабынан талапкер өзүндө пассивдүү шайлоо укугу жок экендиги жөнүндө маалыматтарды жашырып койгондугунун фактысы далилденгенде, анын ичинде талапкерде ушул Мыйзам менен белгиленген тартипте соттолгондугу алып салынбагандыгынын же жоюлбагандыгынын. талапкерге карата соттун айып коюлуучу өкүмү күчүнө киргендигинин, талапкер Кыргыз Республикасынын жарандыгынан чыккандыгы же ажырагандыгы жөнүндө, башка мамлекеттин жарандыгына таандыктыгы жөнүндө жана колдонуудагы мыйзамдар менен белгиленген башка негиздери болгон учурларда, ошондой эле талапкер каза болгон учурда жокко чыгарылат.”.

Жогоруда баяндалгандардын негизинде, «Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 3, 44-беренелерин, «Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча шайлоо комиссиялары жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 6, 7, 18-беренелерин, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2017-жылдын 7-июлундагы № 212 токтому менен бекитилген «Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоо комиссияларынын шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин (катышуучуларынын) арыздарын (даттанууларын) кароосунун тартиби жөнүндө» жобону жетекчиликке алып,

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясы тѳмѳндѳгүдѳй

ЧЕЧИМ КЫЛАТ:

1. Талас облусунун Талас районундагы Бекмолдо айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкерлер Омуралиева Сайкал Абдыкаимовнаны жана Стамалиев Маратбек Асаналиевичти каттоону жокко чыгаруу тууралуу М. Насаркуловдун арызы канааттандырылсын.

2. Талас аймактык шайлоо комиссиясына Талас облусунун Талас районундагы Бекмолдо айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкерлер Омуралиева Сайкал Абдыкаимовнаны жана Стамалиев Маратбек Асаналиевичти каттоону жокко чыгаруу сунуш кылынсын.

3. Талас аймактык шайлоо комиссиясына Талас облусунун Талас районундагы Бекмолдо айылдык кеңешинин депутаттыгына талапкер болуп катталган Омуралиева Сайкал Абдыкаимовнанын жана Стамалиев Маратбек Асаналиевичтин күбѳлүктѳрүн анык эмес деп таануу сунуш кылынсын.

4. Ушул чечим Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана рефрендум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.

5. Ушул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу топтун жетекчиси А. Асаналиевге жүктѳлсүн.

ТӨРАГА                                                                                                             Н.ШАЙЛДАБЕКОВА

Бишкек ш., 2021-жылдын 30-апрели

№ 81