06.04.2018 №3 “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын кайрылуусу жөнүндө

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары - КР БШК) 2018-жылдын 29-мартында (кир. №00/18-16) “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан, 2015-жылы жөнөтүлгөн кат каралбай туруп кайтарылып берилгендиги белгиленип,  ушуга байланыштуу 2015-жылдагы документтерди кайра жөнөтүп жаткандыгы тууралуу кайрылуу келип түшкөн. Кайрылууда, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин (мындан ары - КР ЖК) депутаттыгына талапкерлердин катталган тизмесинен Самат Гульнара-Клараны, Т.Б.Балтабаевди, Т.М.Узакбаевди, Р.Мирзаматовду, Н.Ж. Бакированы чыгаруу жөнүндө маселени КР БШКнын отурумунда карап чыгууну суранган.
2015-жылдын 13-октябрында КР БШК дарегине “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан (чыг.№001/15-306, кириш №001/15/306) КР ЖКнын депутаттыгына талапкерлердин катталган тизмесинен жогоруда көрсөтүлгөн адамдарды чыгаруу жана алардын кызыкчылыктарын коргоо үчүн жаран А. Токтакуновага 2015-жылдын 18-августунда берилген нотариалдык күбөлүндүрүлгөн ишеним каттары (бир жылдык мөөнөткө: 2016-жылдын 19-августуна чейин берилген) тиркелген кат келип түшкөн.
 “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясы “шайлоо мыйзамдарында каралбаган иш-аракет” кылгандыгына байланыштуу, “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын кайрылуусу бардык тиркелген материалдары менен КР БШКнын каты менен кайтарылып берилген (13.10.2015-ж. чыг. №01-1/12-3065). Мында, “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын ыйгарым укуктуу өкүлү Т.А.Токтакунова ушул материалдардын пакетин алгандыгы тууралуу колтамгасын койгон (2015-жылдын 14-октябры, саат 09-20).
2015-жылдын 12-октябры деген датасы коюлган Дж.К.Оторбаевдин (кир. №01-1/12к-99) жана А.А.Сасыкбаеванын (кириш №01-1/12к-100), аларды КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин катталган тизмесинен чыгаруу жөнүндө арыздары 2015-жылдын 14-октябрында келип түшкөн. КР БШК ушул арыздардын негизинде 2015-жылдын 15-октябрында “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан КР ЖК депутаттыгына катталган талапкерлердин тизмесинен Дж.К.Оторбаевди жана А.А.Сасыкбаеваны чыгаруу жөнүндө”  № 152 чечимин кабыл алган. Бул чечим “Кыргыз Республикасынын Прездидентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” КР конституциялык Мыйзамынын 65-беренесинин 1-бөлүгүнө ылайык: “Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан катталган саясий партиянын талапкерлеринин тизмесинде турган талапкер добуш берүүдөн кийин депутаттык мандаттар бөлүштүрүлгөнгө чейин талапкерлердин тизмесинен чыгуу жөнүндө Борбордук шайлоо комиссиясына жазуу жүзүндө арыз менен кайрылууга укуктуу. Борбордук шайлоо комиссиясы аны талапкерлердин тизмесинен чыгарып салуу тууралуу чечим кабыл алат” (2015-ж. редакциясы) кабыл алынган.
Ошентип, мандаттар бөлүштүрүлгөнгө чейин, тактап айтканда 15-октябрга чейин, (“Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын тизмеси боюнча) КР БШКга белгиленген тартипте эки гана талапкер: Дж.К.Оторбаевден жана А.А.Сасыкбаевадан арыздар келип түшүп, алар канааттандырылган.
“Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан КР БШКга үстүбүздөгү жылда (чыгыш 2018-жылдын 29-мартындагы №00/18-16, кириш 2018-жылдын 29-мартындагы № 01-14/343№00/18-16) түшкөн катынан төмөнкүлөрдү белгилөөгө тийиш:
1) “2015-жылдагы материалдар” деп тиркелген пакет, буга чейин 2015-жылы берилгенден айырмаланат.  Азыркы кайрылуу, 2015-жылы жарандык ишеним каттар тиркелген компьютерде терилген бир түрдүү берилген арыздардан тышкары, көрсөтүлгөн адамдардын өз колу менен жазылган арыздарды камтыйт. Өз колу менен жазылган арыздарда дата коюлган жок, бирок коштомо катка ылайык, алар “2015-жылдагы документтер” болуп эсептелет.
2) кайрылууда, КР БШК көрсөтүлгөн беш талапкердин бири – Н.Ж.Бакировага карата “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан КР ЖК депутаттыгына катталган талапкерлердин тизмесинен чыгаруу жөнүндө чечимин (№2 чечим, 20.02.2018-ж.) кабыл алгандыгы көрсөтүлгөн.  Ушуга байланыштуу, “калган талапкерлер боюнча маселе ачык калды” деп белгиленип, көрсөтүлгөн тизмедеги калган адамдар боюнча дагы маселени “ырааттуу” чечүүнү суранат.
КР БШК, Н.Бакирова тууралуу чечим 2018-жылдын 14-февралында өзү тапшырган арызынын негизинде кабыл алынгандыгын белгилейт. Мындан тышкары, Н.Бакирова арыз каралып жаткан учурда БШКнын отурумуна катышкан, себеби буга чейин анын талапкерлердин тизмесиндеги болгондугу менен байланышкан маселелерди жеке өзүнүн катышуусуз каралбастыгын өтүнгөн арызы менен КР БШКга кайрылган.
Н.Ж.Бакировага карата чечимди кабыл алууда КР БШК 2015-жылдагы арызга негизделбестен, талапкерлердин катталган тизмесинен чыгаруу боюнча жеке өзү тапшырган актуалдуу арызы боюнча кабыл алынган.
2015-жылдагы Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоонун жыйынтыктарын чыгаруу учурунда бир катар саясий партияларда партиялык тизмелерден талапкерлерди массалык түрдө чыгаруу менен байланышкан, катталган тизмелерден чыгуу жөнүндө талапкерлердин арыздарынын актуалдуулугун жана юридикалык күчүн талашуу менен байланыштуу соттук процесстерге жана ачык жаңжалдарга чейин жеткен чыр-чатактар пайда болгон.
2015-жылы КР ИИМ тарабынан Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешине депутаттыкка талапкердин арызы боюнча кылмыш иши дагы козголгон. Ал өз арызында, тизмеден чыгуу боюнча арызы шайлоого чейин бир топ мурда жазылып, ал эми арызда коюлган датасы саясий партиянын штабы тарабынан жасалмаланган деп жазган.
КР БШКнын төрагасы Т.Абдраимов 2015-жылдын 20-октябрындагы отурумда билдиргендей, шайлоо комиссиясына кайрылган талапкерлер алардын арыздары кабарлануусуз жана катышуусуз карабоону өтүнүшкөн. Алардын ичинен жогоруда көрсөтүлгөн тизмедеги Т.Балтабаев, ошондой эле ушул партиядан талапкерлер У.К.Нуркулов жана А.К.Козубаев аталган.
Партиялар менен талапкерлердин ортосундагы чыр-чатактардын натыйжасында 2015-жылдын 15-октябрынан 23- октябрына чейинки мезгилде КР БШК тарабынан талапкерлерди катталган тизмеден чыгаруу боюнча бир катар чечимдери соттук тартипте жокко чыгарылган.
Ушуга байланыштуу, КР БШК арыздарды жеке өзү тапшырган же арыз ээси тастыктаган нотариалдык күбөлөндүрүлгөн арыздардарды тапшыруу практикасын колдонууда.
“Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын 2018-жылдын 29-мартындагы кайрылуусу менен байланышкан төмөнкү жагдайларды эске алуу абзел:
- КР ЖК депутатынын бош калган мандаты пайда болгондугуна байланыштуу (КР БШКнын “Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты А.Ж.Салянованын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу жөнүндө” 2018-жылдын 3-мартындагы №44 токтому), КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин катталган тизмесиндеги кийинки талапкер Самат Гульнара-Клара Жогорку Кеңештин депутаты болуу ниетин ырастады.
Азыркы учурда КР ЖК депутаттыгына талапкердин мыйзамдардын талаптарына шайкештигин текшерүү процесси жүрүп жатат. Кыргыз Республикасынын жарандыгынан башка мамлекеттин жарандыгы бар экендиги тууралуу коомчулуктан түшүп жаткан маалыматтарды текшерүү үчүн Самат Гульнара-Клара Жеке маалыматтарын иштетүүгө макулдугун берди.
- КР ЖК депутатынын башка мандаты бош болуп калышы мүмкүнчүлүгүнө байланыштуу, кайрылууда көрсөтүлгөн тизмедеги талапкер Т.Балтабаев, 2018-жылдын 27-мартында интернет тармагы аркылуу бош мандат пайда болуп калган учурда КР ЖК депутаты болуу ниетин билдирген.
- тиркемедеги алардын кызыкчылыктарын коргоо үчүн жаран Т.А.Токтакуновага  2015-жылдын 18-августунда (бир жылдык мөөнөткө 2016-жылдын 19-августуна чейин) берилген нотариалдык ишеним-каттар күчүн жоготкон.
Конституциялык Мыйзамдын колдонуудагы редакциясынын ченемдерине ылайык, БШК тарабынан чечим кабыл алынганга чейин талапкерлердин  өз арыздарын чакыртып алууга укугу бар.
2018-жылдын 30-мартында КР БШКга КР ЖК депутаттыгына талапкер Т.Б.Балтабаев өз арызында: “6-чакырылыштагы КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин тизмесинен менин талапкерлигимди ыктыярдуу алып салуу тууралуу “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын каты – бул кызматтык жасалмачылык” деп көрсөткөн.
2018-жылдын 30-мартында КР БШКга КР ЖК депутаттыгына талапкер Т.М.Узакбаевдин “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан КР ЖК депутаттыкка талапкерлердин катталган тизмесинен чыгаруу жөнүндө мурда берилген арызын жараксыз деп табуу жөнүндө арызы келип түшкөн.
2018-жылдын 2-апрелинде КР ЖК депутаттыгына талапкер Р.Мирзаматовдон 2015-жылдагы “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынан депутаттардын катталган тизмесинен чыгуу боюнча өзүнүн берген арызын чакыртып алуу жөнүндө арыз келип түшкөн.
2018-жылдын 4-апрелинде КР ЖК депутаттыгына талапкер Самат Гульнара-Кларанын КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин тизмесинен чыгаруу жөнүндө маселени өзүнүн жеке катышуусуз карабоону өтүнгөн арызы келип түшкөн.
2018-жылдын 5-апрелинде КР ЖК депутаттыгына талапкер Самат Гульнара-Кларадан дагы бир арыз келип түшкөн, анда: “2015-жылы берилген КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин тизмесинен чыгуу жөнүндө арызымды чакыртып алам. Аны жокко чыгарылган деп эсептөөнү суранам”, деп көрсөтүлгөн.
Жогоруда баяндалгандарды эске алып, “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын 2018-жылдын 29-мартында берилген талапкерлердин арыздары (кириш № 01-14/343), көрсөтүлгөн адамдарды КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин катталган тизмесинен чыгарууга негиз боло албайт.
Жогоруда баяндалгандардын негизинде, “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” КР конституциялык Мыйзамынын 65-беренесине ылайык, “Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча шайлоо комиссиялары жөнүндө” Мыйзамынын 6, 7, 18-беренелерин жетекчиликке алып, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы
ЧЕЧИМ КЫЛАТ:
1. “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясынын кайрылуусундагы (кир.№ 01-14/343) талаптарды канааттандыруудан баш тартылсын.
2. Ушул чечим Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.
3. Ушул чечимдин көчүрмөсү “Ата-Мекен” саясий социалисттик партиясына жөнөтүлсүн.
4. Ушул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын төрагасынын орун басары А.Г. Бекматовго жүктөлсүн.
 
ТӨРАГА                                                  Н. ШАЙЛДАБЕКОВА
Бишкек ш, 6-апрель 2018-жыл
№ 3