Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын Көзөмөлдөө-текшерүү тобу (мындан ары - Көзөмөлдөө-текшерүү тобу) шайлоо күрөөнүн суммалары жана 2023-жылдын 10-сентябрында болуп өткөн № 26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутатын кайра шайлоого катышкан талапкерлердин финансылык отчетторун текшерүүнүн натыйжалары жөнүндө маалымдайт.

1) «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын (мындан ары - конституциялык Мыйзам) 60-1-беренесинин 3-бөлүгүнө ылайык, бир мандаттуу шайлоо округдары боюнча Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлерди көрсөтүүдө Борбордук шайлоо комиссиясынын депозиттик эсебине төлөө үчүн шайлоо күрөөсү 100 000 сомду түзөт.

         «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын (мындан ары - конституциялык Мыйзам) 41-беренесинин 16-бөлүгүнө ылайык:

         «16. Шайлоо күрөөсү Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлердин тизмесин көрсөткөн саясий партияларга төмөнкүдөй учурларда кайтарып берилет:

1) бирдиктүү шайлоо округу боюнча добуш берүүгө катышкан шайлоочулардын добуштарынын 1 пайыздан кем эмесин алгандарга, ошондой эле бир мандаттуу шайлоо округу боюнча добуш берүүгө катышкан шайлоочулардын 5 пайыздан кем эмес добушун алгандарга, алар шайлоодон кийин 10 календардык күндөн кечиктирбестен Борбордук шайлоо комиссиясына өз фондунун өлчөмү жана аны түзгөн бардык булактар, ошондой эле бардык жүргүзүлгөн чыгымдар жөнүндө отчет бергенден кийин;

2) эгерде Борбордук шайлоо комисиясы тарабынан Президенттин кызмат ордуна талапкерди, Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлердин тизмесин каттоодон баш тартуу жөнүндө чечим кабыл алынса;

3) шайлоо бюллетенинин тексти жана формасы бекитилгенге чейин шайлоого андан ары катышуудан баш тарткандарга.

4) эгерде ушул бөлүктүн 1-пунктунда көрсөтүлгөн отчет Борбордук шайлоо комиссиясына берилгенден кийин шайлоо өткөн жок же жараксыз деп таанылса.

         Күрөөнүн калган суммасы бюджетке кошулууга тийиш».

        Жалпысынан 29 талапкерден шайлоо күрөөсү катары БШКнын депозиттик эсебине 2 миллион 900 миң сом түшкөн:

- 24 талапкер шайлоого катышкан;

- БШКнын 2023-жылдын 16-августундагы № 190, 189 жана 188 чечимдери менен 3 талапкерди (Б.М. Керимбеков, К.Б. Асылбеков жана Н.А. Абдуллаев) каттоодон баш тартылган, жана 300 миң сом өлчөмүндөгү шайлоо күрөөсү талапкерлерге кайтарылып берилген;

- 1 талапкер (Осмоналиева Х.И.) – каттоого чейин андан ары катышуудан баш тартты (БШКнын 2023-жылдын 11-августундагы №166 чечими). Төлөнгөн шайлоо күрөөсү талапкерге кайтарылган;

- 1 талапкер (Балтабаев А.Ж. №3) –  бюллетендин тексти жана формасы бекитилгенге чейин шайлоого андан ары катышуудан баш тартты (БШКнын 2023-жылдын 24-августундагы №197 чечими). Төлөнгөн шайлоо күрөөсү талапкерге кайтарылган.

Конституциялык Мыйзамдын жогоруда көрсөтүлгөн нормаларынын, БШК 2023-жылдын 20-сентябрындагы № 88 «№26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутатын кайра шайлоонун натыйжалары жөнүндө» токтомунун негизинде № 26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча добуш берүүгө катышкан шайлоочулардын 5%дан кем эмес добушун алган талапкерлерге Борбордук шайлоо комиссиясына мыйзамда белгиленген мөөнөттө анын фондунун өлчөмү жана түзүүнүн бардык булактары, ошондой эле бардык сарпталган чыгымдар жөнүндө отчет берилгенден кийин сумма кайтарылып берүүгө тийиш (төмөнкү таблицаны караңыз).

         Кайра шайлоонун жыйынтыгы боюнча №26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча добуш берүүгө катышкан, ошондой эле бардык баштапкы финансылык документтери менен жыйынтыктоочу финансылык отчетту тапшырган, төрт талапкерге 400 миң сом өлчөмүндөгү шайлоо күрөөсү кайтарылып берүүгө тийиш:

- Тагаев Русланбек Таштанбековичке – 100 000 сом,

- Ырсалиев Жамалбек Самарбековичке – 100 000 сом,

- Алмаз уулу Аскарга – 100 000 сом,

- Самаков Кубанычбек Карганбековичке – 100 000 сом.

         Добуштардын 5% аз алган 20 талапкердин шайлоо күрөөнүн 2 000 000 (эки миллион) сом өлчөмүндөгү калган суммасы Кыргыз Республикасынын республикалык бюджетине чегерүүгө жатат.

      2) «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын (мындан ары – конституциялык Мыйзам) 41-беренесинин 10-бөлүгүнө ылайык, «Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоону өткөрүүдө талапкердин, саясий партиянын шайлоо фондун түзүү, акча каражаттарынын келип түшүшүн жана чыгымдалышын эсепке алуунун тартиби жөнүндө» Жобонун 8-бөлүмүнө ылайык: «Талапкерлер, саясий партиялар өз фондун түзүүнүн өлчөмдөрү жана бардык булактары, ошондой эле бардык жумшалган чыгымдар жөнүндө Борбордук шайлоо комиссиясына отчет берүүгө милдеттүү... төмөнкүдөй иретте... 2) жыйынтыктоочу финансылык отчет (жыйынтыктоочу маалымат) - добуш берүү күнүнөн кийин 10 күндөн кечиктирбестен» бардык баштапкы финансылык документтердин түп нускалары тиркелет.

Конституциялык Мыйзамдын 63-беренесинин 2-бөлүгүнө ылайык, шайлоо аракеттеринин мөөнөтү үчтөн бирине кыскарды. Календардык планга ылайык, жыйынтыктоочу финансылык отчетту берүүнүн акыркы мөөнөтү 2023-жылдын 17-сентябры белгиленген.

Текшерүүнүн жүрүшүндө төмөнкү финансылык документтер жана операциялар текшерилди: жыйынтыктоочу финансылык отчет (№7 форма, жыйынды маалымат), баштапкы финансылык документтер (ыктыярдуу патенттер, эсеп-фактуралар, накладная, кабыл алуу-өткөрүү актылары), банктык  көчүрмөлөр жана атайын эсептин акча каражаттарынын чыгымдалышын ырастоо төлөм тапшырмалары, ошондой эле келишим боюнча кабыл алынган агитаторлордун кызматына акы төлөө (убактылуу негизде).

Текшерүү үчүн финансылык документтер 22 талапкерден берилди (тиркемеде текшерүүнүн жыйынтыгы боюнча талапкерлер боюнча маалымат).

Текшерүүнүн жыйынтыгында төмөндөгүлөр аныкталды: бардык талапкерлер мыйзамда белгиленген мөөнөттө БШК аныктаган банк мекемелеринде шайлоо фонддорунун атайын эсептерин ачышкан.

Шайлоо күрөөсүнүн суммасы талапкерлер тарабынан КР БШКнын депозиттик эсебине жогоруда көрсөтүлгөн конституциялык Мыйзамда белгиленген мөөнөттө жана өлчөмдө салынган.

«Түндүк» ведомстволор аралык электрондук өз ара аракеттенүү тутуму аркылуу алынган банктык маалыматка ылайык, талапкерлердин шайлоо фонддорунун атайын эсептерине жалпысынан 12 054 750 сом түшкөн, анын 73,9%ы жеке жактардын ыктыярдуу кайрымдуулуктары – 8 254 850 сом, 25,2%ы талапкердин өздүк каражаттары – 2 819 570 сом, калганы төлөө документтерде туура эмес көрсөтүлгөн төлөө коддор.

Шайлоо фонддорунун атайын эсептеринен бардыгы болуп 12 053 884 сом сарпталган, анын ичинен шайлоо күрөөсүн төлөөгө 2 504 850 сом төлөндү (22,4%), кызмат көрсөтүүлөргө 1 466 757 сом (13,1%) төлөндү. Ижара акысына 1 242 773 сом (11,1%), убактылуу иштеген жумушчулардын эмгек акысына (анын ичинде агитаторлор, ыйгарым укуктуу жана ишенимдүү адамдар ж.б.) 3480435,6 сом (31,2%) жумшалган. Талапкерлердин шайлоо фонддорунан медиа кызмат көрсөтүүлөргө 3 179 984,8 сом жумшалды (28,5%).

Талапкерлердин шайлоо фонддоруна тыюу салынган булактардан акча каражаттарынын түшүүсү белгиленбейт жана алардын өз каражаттарынын салымынын жана жеке адамдардын ыктыярдуу кайрымдуулуктарынын мыйзамда белгиленген чектеринде жүзөгө ашырылган. Талапкерлердин шайлоо фонддорунун чыгымдары максаттуу пайдаланылган. Талапкерлер менен юридикалык жактардын ортосунда аткарган иштери жана көрсөткөн кызматы үчүн эсептешүү банктык которуу жолу менен жүргүзүлгөн. Толтурулган келишимдер бардык зарыл маалыматтарды камтыйт. Жеткиликтүү баштапкы эсепке алуу документтери, б.а. мыйзамдын талаптарына ылайык түзүлгөн төлөөнүн негиздери (эсеп-фактуралар, аткарылган иштердин актылары, төлөө үчүн эсеп-фактуралар). Иш жүзүндө жеткирилген товарлар, аткарылган иштер, көрсөтүлгөн кызматтар келишимдердин шарттарына ылайык келет. Жеке жактар ​​менен эсептешүүлөр кызмат көрсөтүү боюнча келишимдердин негизинде жүргүзүлгөн. Көрсөтүлгөн кызматтар үчүн төлөмдөр банктык которуу жолу менен, талапкердин шайлоо фондунун атайын эсебинен акча каражаттарын алуучулардын эсептешүү эсептерине которуу жолу менен жүргүзүлдү, бул төлөм тапшырмалары менен ырасталат.

Шайлоо фондунан түшкөн каражаттардын жана чыгашалардын жалпы суммасы мыйзамда белгиленген 10 000 000 сомдон ашпайт.

Ошол эле учурда, айрым талапкерлердин отчетторунда майда каталар бар, мисалы, эсеп-фактуралар жана аткарылган иштер боюнча актылар, көрсөтүлгөн кызматтар келишимдерге тиркелген эмес, келишимдердин жана аткарылган иштер, көрсөтүлгөн кызматтар жөнүндө актылардын датасы жана номерлери коюлган эмес, документтер хронологиялык ырааттуулукта чогултулган эмес, келип түшкөн квитанциялары жок, ТЖМК коддору туура эмес көрсөтүлгөн.

Жогоруда баяндалган Көзөмөлдөө-текшерүү тобунун маалыматын угуп,  Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 37, 41, 42, 60-1-беренелерин, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2020-жылдын 26-июнундагы №112 токтому менен бекитилген «Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоону өткөрүүдө талапкердин, саясий партиянын шайлоо фондун түзүү, акча каражаттарынын келип түшүшүн жана чыгымдалышын эсепке алуунун тартиби жөнүндө» Жобону жетекчиликке алып,

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы

ЧЕЧИМ КЫЛАТ:

1. 2023-жылдын 10-сентябрында болуп өткөн №26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутатын кайра шайлоонун жүрүшүндө талапкерлердин шайлоо күрөөсүнүн суммалары жөнүндө, талапкерлерге кайтарып берүүгө жана бюджетке чегерүүгө жаткан шайлоо күрөөлөрүнүн суммалары тууралуу Көзөмөлдөө-текшерүү тобунун маалыматы эске алынсын.

2. №26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутатын кайра шайлоого катышкан талапкерлердин жыйынтыктоочу финансылык отчетторун текшерүүнүн жыйынтыктары жөнүндө Көзөмөлдөө-текшерүү тобунун маалыматы эске алынсын (тиркелет).

3. Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын Аппаратынын пландоо, эсепке алуу жана отчеттуулук бөлүмү ушул чечимден келип чыгуучу зарыл чараларды көрсүн.

4. Бул чечим Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.

5. Бул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын мүчөсү, Көзөмөлдөө-текшерүү тобунун жетекчиси И.Т. Гайпкуловго жүктөлсүн.

ТӨРАГА                                                                        Н. ШАЙЛДАБЕКОВА

Бишкек ш., 2023-жылдын 20-сентябры

№221