Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары – Борбордук шайлоо комиссиясы) 2017-жылдын 21-октябрында Кыргыз Республикасынын Президентинин кызмат ордуна талапкерТ.Ж. Үметалиевадан (мындан ары – арыз ээси)Бишкек АШКнын 2017-жылдын 19-октябрындагы № 24/7 чечимин жокко чыгаруужөнүндө арыз келип түштү.

Арыз ээси 2017-жылдын 19-октябрында Бишкек АШКсы № 24/7 чечими менен Бишкек ш. боюнча 27 кошумча участокто: № 1060тан № 1067ге чейин, № 1160тан  № 1166га чейин, № 1260тан № 1264кө чейин, № 1360тан№ 1366га чейин добуш берүүнүн жыйынтыгын жокко чыгаруу жөнүндө арызындагы талаптарды канааттандыруудан баш тартканын көрсөткөн.

Өз арызында арыз ээси Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 19-октябрындагы чечимин жокко чыгарууну жана Бишкек шаары боюнча 27 кошумча участокто: № 1060тан № 1067ге чейин, № 1160тан  № 1166га чейин, № 1260тан № 1264кө чейин, № 1360тан№ 1366га чейин добуш берүүнүн жыйынтыгын жараксыз деп табууну өтүнгөн.

Шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка катышуучуларынын арыз, даттанууларын кароо боюнча Жумушчу тобуарызды арыз ээсинин ишенимдүү адамдарынын катышуусунда өзүнүн жыйналышындакарап чыгып,Бишкек аймактык комиссиясынын 2017-жылдын 19-октябрындагы № 24/7 чечимин төмөнкү негиздер боюнча мыйзамдуу жана негиздүү деп эсептейт.

Арыз ээси 2017-жылдын 18-октярбрында Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына Бишкек шаары боюнча 27 кошумча участоктодобуш берүүнүн жыйынтыгын жараксыз деп табуу жөнүндө арыз менен кайрылган.    

Өзүнүн далилдерин негиздөө үчүн арыз ээси шайлоо участоктору аймактык шайлоо комиссиялары тарабынан түзүлөөрүн көрсөткөн. Мында арыз ээси Бишкек аймактык шайлоо комиссиясы көрсөтүлгөн 24 шайлоо участогун өзүнүн чечими менен түзбөгөнүн көрсөткөн. Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 23-июнундагы № 8/1 чечими менен 27 шайлоо комиссиясы түзүлгөн.

Өз кезегинде, Борбордук шайлоо комиссиясы 2017- жылдын 31-июлунда “Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 23-июнундагы “Бишкек шаарынын аймагында кошумча шайлоо участокторун түзүү жөнүндө” № 8/1 чечимин бекитүү жөнүндө” № 301 Токтомун бекиткен. 

Бирок арыз ээсинин пикиринде Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынынкошумча шайлоо участокторун түзүү жөнүндө чечими болгон эмес, аймактык шайлоо комиссиясынынкошумча шайлоо комиссияларын түзүү жөнүндө чечими болгон.

Көрсөтүлгөн далилдерге байланыштуу арыз ээси 27 кошумча шайлоо участогундагыдобуш берүүнүн жыйынтыгын жараксыз деп табууну өтүнгөн.

Борбордук шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 27-июнундагы № 177 токтому менен бекитилген “Шайлоо участокторунун чек араларын башкаруунун тартиби жөнүндө” Нускаманын 3-бөлүгүнүн 1-пунктуна ылайык, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын сунушу боюнча шайлоо комиссиялары тарабынан кошумча шайлоо участоктору түзүлүшү мүмкүн.

Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынын2017-жылдын 23-июнундагы № 8/1 чечими менен Бишкек шаарынын аймагы боюнча кошумча шайлоо участоктору түзүлгөн. Көрсөтүлгөн чечим ички миграцияга байланыштуу жана “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” конституциялык Мыйзамынын (мындан ары-конституциялык Мыйзам) 13 –беренесине ылайык, Бишкек шаарында туруктуу жашаган дареги боюнча каттоосу жок жана добуш берүү күнү катталган жери боюнча добуш берүүгө мүмкүнчүлүгү жок жарандардын шайлоону өткөрүүгө катышуу шарттарын камсыз кылуу максатында кабыл алынган.

Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынын аталган чечими Борбордук шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 23-июнундагы№ 301 токтому менен бекитилген. Аталган токтомдун 2 –пункту менен Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына кошумча шайлоо участокторунун курамдарын түзүү тапшырылган.

Ошондой эле Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан 2017- жылдын 31-июлунда № 302 токтом кабыл алынган. Аталган токтомдун 2-пунктуна ылайык, Борбордук шайлоо комиссиясы Бишкек шаарындагы кошумча шайлоо участокторунун дарегин бекиткен. Аталган токтомдун 4-пунктуна ылайык, Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына 2017-жылдын 17-августуна 10 күнгө чейинки мөөнөттө кошумча участоктордо участкалык шайлоо комиссияларын түзүү тапшырылган.  

Борбордук шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 31-июлундагы № 301, № 302 аталган токтомдору Кыргыз Республикасынын шайлоо мыйзамдарына ылайык кабыл алынганын, мыйзамдуу күчкө киргенин, конституциялык Мыйзамда каралган мөөнөттө эч ким тарабынан даттанылбаганын белгилей кетүү керек.

Жогоруда баяндалгандарды эске алып, Борбордук шайлоо комиссиясы кошумча участоктордогу участкалык шайлоо комиссияларынын курамы Кыргыз Республикасынын аракеттеги мыйзамдарынын ченемдери менен толук ылайыктуулукта түзүлгөн деп эсептейт. 

Арыз ээсинин Бишкек шаары боюнча 27 кошумча участоктордогу добуш берүүнүн жыйынтыгын жокко чыгаруу жөнүндө арызына карата Борбордук шайлоо комиссиясы төмөнкүлөрдү белгилейт:  

“Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын37-беренесинин 4-бөлүгүнө ылайык, аймактык шайлоо комиссиясы төмөнкү учурларда шайлоо участкасындагы добуш берүүнүн жыйынтыктарын жараксыз деп тааныйт:

1) эгерде добуш берүүнү өткөрүү, добуштарды саноо, добуш берүүнүн жыйынтыктарын чыгаруу убагында шайлоочулардын добуш берүүлөрүнүн жыйынтыктарын ишенимдүү аныктоого мүмкүнчүлүк бербеген бузуулар орун алса;

2) эгерде добуш берүүнү өткөрүү, добуштарды саноо, добуш берүүнүн жыйынтыктарын чыгаруу убагында, шайлоочулардын эрктерин билдирүүсүнө таасир эткен бузуулар орун алса;

3) жогорутурганшайлоокомиссиясынынчечимибоюнча;

4) соттунчечимибоюнча.

5) эгердедобушберүүүчүнүкөктөрдөгүшайлообюллетендерианыкэмесдептаанылса.

Мында тартип бузуулар деп шайлоочулардын добуш берүүсүнүн жыйынтыгын так аныктоого мүмкүнчүлүк бербеген добуш берүүнүн, добуштарды саноонун, добуш берүүнүн жыйынтыктары тууралуу протокол түзүүнүн тартибин бузуулар, ар бир талапкер, талапкерлердин тизмеси алган добуштардын санын анык белгилөөгө мүмкүнчүлүк бербеген тартип бузуулар деп түшүнүлөт.

Шайлоо участогунда добуш берүүнүн, добуштарды саноонун же добуш берүүнүн жыйынтыктарын аныктоонун жүрүшүндө шайлоочулардын өз эркин билдирүүлөрүнө таасир эткен, добуш берүү күнү үгүт жүргүзүү, жарандардын шайлоо укуктарын жүзөгө ашырууларына, добуш берүүдө байкоо жүргүзүүгө тоскоолдук кылуу, башка шайлоочулар үчүн добуш берүү, шайлоо комиссияларынын ишине кийлигишүү, шайлоочуларды сатып алуу менен байланышкан бузуулар шайлоочулардын эркин билдирүүсүнө таасир эткен бузуулар деп түшүнүлөт.

Мында Бишкек аймактык шайлоо комиссиясы арыздануучу тарабынан Бишкек шаары боюнча 27 кошумча участоктордогу добуш берүүнүн жыйынтыгын жокко чыгарууга негиз боло ала турган далилдер келтирилбегенин белгилейт. Андан тышкары, арыздануучу тарабынан аталган 27 кошумча участоктор боюнча участкалык шайлоо комиссияларынын добуш берүүнүн жыйынтыгын белгилөө жөнүндө чечимдери даттанылган эмес.

Жогоруда баяндалгандардын негизинде, “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” конституциялык Мыйзамдын43-беренесин, Борбордук шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 07-июлундагы № 212 токтому менен бекитилген «Кыргыз Республикасында шайлоону жана референдумдарды өткөрүү учурунда шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин (катышуучуларынын) арыздарын (даттанууларын) шайлоо комиссиялары тарабынан кароо тартиби жөнүндө» Жобону, Борбордук шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 10.07. № 217 токтому менен бекитилген«Кыргыз Республикасында шайлоону жана референдумдарды өткөрүү учурунда шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын (даттанууларын) шайлоо комиссиялары тарабынан кароо боюнча Жумушчу тобу жөнүндө» Жобону, Кыргыз Республикасында шайлоону жана референдумдарды өткөрүү учурунда шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу тобунун чечимин жетекчиликке алып, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы

ЧЕЧИМ КЫЛАТ:

1.Бишкек аймактык шайлоо комиссиясынын 2017-жылдын 19- октябрындагы № 24/7 чечими күчүндө калтырылсын.

2. КР Президентинин кызмат ордуна талапкер Т.Ж. ҮметалиеванынБишкек АШКнын 2017-жылдын 19-октябрындагы № 24/7 чечимин жокко чыгаруу жана Бишкек ш.№ 1060тан № 1067ге чейин, № 1160тан  № 1166га чейин, № 1260тан № 1264кө чейин, № 1360тан№ 1366га чейин 27 кошумча участоктогу добуш берүүнүн жыйынтыгын жокко чыгаруу жөнүндөарызынканааттандыруудан – баш тартылсын.

3.Ушул чечим Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.

4. Ушул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү процессинде шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка катышуучуларынын арыз даттанууларын кароо боюнча Жумушчу тобунун жетекчиси А.Т. Асаналиевге жүктөлсүн.

ТӨРАГА                                                                Н. ШАЙЛДАБЕКОВА

Бишкек ш., 2017-жылдын 23 -октябры 
№  111