Жалал-Абад облусунун Сузак районундагы Таш-Булак айылдык кеңешинин депутаттар тобунун арызы жѳнүндѳ

(12.06.2021-ж., № 01-10/1878)

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясына (мындан ары – Борбордук шайлоо комиссиясы) Таш-Булак айылдык кеңешинин депутаттар тобунан 2021-жылдын 12-июнунда (№ 01-10/1878) арыз келип түшкѳн.

Арыз ээлери 2021-жылдын 10-июнунда Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоо мыйзамдарды бузуу менен ѳткѳндүгүн белгилеген, атап айтканда Сузак аймактык шайлоо комиссиясынын тѳрагасы М.О. Кыргызбаев тарабынан «Жергиликтүү ѳз алдынча башкаруу жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 54-беренеси бузулган. М.О. Кыргызбаев үч талапкердин бири Н. Мамаевге айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоо башталганга чейин сессия башталгандан кийин жыйырма минута ѳткѳндѳ ѳзүнүн талапкерлигин алып салууга уруксат берген.

Арыз ээлери Сузак аймактык шайлоо комиссиясынын тѳрагасы талапкерлердин ишенимдүү адамдарына бюллетендер менен таанышуу мүмкүнчүлүгүн бербегендигин, ошону менен шайлоо учурунда пикир келишпестиктер жана талаш-тартыштар үчүн негиз түзгѳндүгүн кѳрсѳтүшкѳн. Мындан тышкары, «бюллетендер эсептелинбеген, сессия жабылган эмес, протоколдор бекитилген эмес». Арызда ошондой эле шайлоодо ѳзүнүн талапкерлигин алып койгон талапкерге добуш берилгендиги жана белги коюлган бюллетендердин бар экендиги билдирилген.

Баяндалгандарга байланыштуу арыз ээлери Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоонун жыйынтыгынын мыйзамдарга ылайык келүүсүн кароону, арыз ээлеринин катышуусунда бюллетендерди текшерүүнү жана колдонуудагы мыйзамдарга ылайык чечим кабыл алууну суранган.

Борбордук шайлоо комиссиясы арызды жана аны менен кошо берилген материалдарды карап жана талкуулап, тѳмѳндѳгүлѳрдү аныктады.

Сузак аймактык шайлоо комиссиясынын тѳрагасы М.О. Кыргызбаев Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоо процесси жол-жоболорду жана белгиленген эрежелерди бузбай ѳткѳрүлгѳндүгүн баяндады. Добуш берүүү аякатагандан кийин бардык депутаттардын катышуусунда бюллетендерди эсептѳѳ жүргүзүлгѳн. Шайлоого бардыгы болуп 31 депутат катышкан. Добуш берүүнүн жыйынтыгы боюнча талапкер Т. Гиезов үчүн – 15 добуш, талапкер Н. Самидинов үчүн – 16 добуш берилген. Добуш берүүнүн жыйынтыгы ачык жарыя кылынган. Сузак АШК тарабынан 2021-жылдын 10-июнундагы шайлоодо добуш берүүнүн жыйынтыктары жана шайлоонун натыйжалары тууралуу протоколдор түзүлгѳн, аларда шайлоо болуп ѳттү деп таанылып, Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысынын кызмат ордуна Н. Самидинов шайланды деп эсептелинген.

2021-жылдын 14-июнунда Сузак аймактык шайлоо комиссиясы тарабынан Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоо болуп ѳттү деп эсептѳѳ боюнча чечим кабыл алынып, ошону менен бирге Борбордук шайлоо комиссиясынан бюллетендерди кайра эсептѳѳ суралган, анткени айрым депутаттарда бюллетендерге белги коюлган деген шектенүү болгон.

Борбордук шайлоо комиссиясынын мүчѳсүнүн катышуусунда кайра эсептѳѳ 2021-жылдын 15-июнунда 17-00 саатка дайындалган, бирок АШКнын билдиргенине караганда, жеңип чыккан Н. Самидиновду колдогон депутаттар кайра эсептѳѳгѳ тоскоолдук кылышкан, натыйжада кайра эсептѳѳ болгон эмес.

Борбордук шайлоо комиссиясынын мүчѳлѳрү тарабынан арыз ээлеринин жана кызыктар тараптардын жүйѳлѳрү угулгандыгын белгилѳѳ зарыл.

Борбордук шайлоо комиссиясына шайлоого андан ары катышуудан баш тарткан талапкер Н. Мамаевдин арызы (2021-жылдын 18-июну №01-10/1941) да келип түшкѳн, арызда ал айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоонун алдында арыз бергендигин билдирген. Н. Мамаев кандайдыр-бир мыйзам бузуулар болбогондугун, добуш берүүнүн жыйынтыгы боюнча шайлоонун натыйжаларынын жыйынтыгы тууралуу протокол түзүлүп, Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн токтому кабыл алынгандыгын билдирген.

Ошондой эле Борбордук шайлоо комиссиясына Таш-Булак айылдык кеңештин депутаттарынын кайрылуусу (18.06.2021-ж., №01-10/1940) келип түшкѳн, анда шайлоо процесси бузууларсыз ѳткѳндүгү, ар бир депутат эркин, ѳзү каалагандай добуш бергендиги, басым жасалбагандыгы айтылган. Мында арыз ээлери депутат М. Алтыбаева тарабынан шайлоонун натыйжалары аныкталгандан кийин шайлоо процессине жана анын аякташына тоскоол кылуу максатында провокация жүргүзүлгѳндүгү орун алган деп эсептешет. Шайлоонун натыйжалары угузулуп, шайлоонун натыйжалары жѳнүндѳ протокол түзүлүп, шайлоонун жыйынтыктарын бекитүү тууралуу Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн токтому кабыл алынгандан кийин сессия жабылган. Ушуга байланыштуу болуп ѳткѳн Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоонун натыйжаларын күчүндѳ калтырууну, ошондой эле шайлоо комиссиясынын ишине тоскоолдук жасашкандыгы үчүн М. Алтыбаева менен Т. Гиезовго карата чара колдонууну ѳтүнүшкѳн.

Борбордук шайлоо комиссиясы арыз ээлеринин жогорудагы жүйѳлѳрүн карап чыгып жана талкуулап, тѳмѳндѳгүлѳрдү белгилейт.

1. «Жергиликтүү ѳз алдынча башкаруу жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 31-беренесинин 2-бѳлүгүнүн 4-абзацына ылайык «Айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоо аймактык шайлоо комиссиясы тарабынан шайлоо дайындалган күндѳн тартып 20 календардык күндүн ичинде ѳткѳрүлѳт». Мыйзамда айыл ѳкмѳтүнүн башчысын айылдык кеңештин сессиясында шайлоо талабы каралган эмес.

2. Талапкер Н. Мамаевдин айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоого катышуудан баш тартышы боюнча Борбордук шайлоо комиссиясы тѳмѳндѳгүлѳрдү белгилейт.

«Жергиликтүү ѳз алдынча башкаруу жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 54-беренесинин 1-бѳлүгүнѳ ылайык «Талапкер кайсы учурда болсо да, бирок добуш берүүгө чейин эки күн калгандан кечиктирбестен бул тууралуу тиешелүү аймактык шайлоо комиссиясына жазуу жүзүндө арыз берип, шайлоого мындан ары катышуудан баш тартууга укуктуу. Мындай учурда талапкерди каттаган тиешелүү аймактык шайлоо комиссиясы талапкерди каттоону жокко чыгаруу жөнүндө чечим кабыл алууга милдеттүү.».

Н. Мамаев тарабынан шайлоого катышуудан баш тартуу тууралуу АШКга арыз белгиленген мѳѳнѳттѳ берилген эмес, бул Н. Мамаевди добуш берүү үчүн бюллетенге киргизбѳѳгѳ негиз болмок.

Шайлоо күнү добуш берердин алдында Н. Мамаев депутаттардын жана шайлоо комиссиясынын алдында шайлоого катышуудан баш тартуу тууралуу оозеки арызын билдирген. Ушуга байланыштуу Сузак аймактык шайлоо комиссиясы Н. Мамаевдин арызын эске алган, бирок анын фамилиясы, аты, атасынын аты бюллетенде кала берген. Мында, добуш берүүнүн жыйынтыгын эсептѳѳдѳ Н. Мамаев үчүн добуш берүү жѳнүндѳ белги коюлган бюллетень болгон эмес.

3. Шайлоо процессин уюштуруу боюнча Борбордук шайлоо комиссиясы тѳмѳндѳгүлѳрдү белгилейт.

Таш-Булак айылдык кеңешинин депутаттарынын түшүндүрмѳлѳрү, Сузак аймактык шайлоо комиссиясынын тѳрагасынын маалыматы, ошондой эле Н. Мамаевдин арызы Таш-Булак айыл ѳкмѳтүнүн башчысын шайлоо ачык, депутаттар ѳз эркин так билдиргенин, добуштарды жана бюллетендерди эсептѳѳ, жарыя кылуу «Жергиликтүү ѳз алдынча башкаруу жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 49-беренесинин талаптарына ылайык жүргүзүлгѳндүгүн айгинелеп турат, ушуга байланыштуу, арыз ээлери кѳрсѳткѳн бузуулар аныкталган жок.

Жогоруда баяндалгандардын негизинде, «Жергиликтүү ѳз алдынча башкаруу жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 31, 49-беренелерин, «Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча шайлоо комиссиялары жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 6, 7, 18-беренелерин, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2017-жылдын 7-июлундагы № 212 токтому менен бекитилген «Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоо комиссияларынын шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин (катышуучуларынын) арыздарын (даттанууларын) кароосунун тартиби жөнүндө» жобону жетекчиликке алып,

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясы тѳмѳндѳгүдѳй

ЧЕЧИМ КЫЛАТ:

1. Жалал-Абад облусунун Сузак районундагы Таш-Булак айылдык кеңешинин депутаттар тобунун арызын канааттандыруудан баш тартылсын.

2. Ушул чечим Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.

3. Ушул чечимдин аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүүдө шайлоочулардын жана шайлоо процессинин башка субъекттеринин арыздарын жана даттанууларын кароо боюнча Жумушчу топтун жетекчиси А. Асаналиевге жүктѳлсүн.

ТӨРАГА                                                                                                                Н.ШАЙЛДАБЕКОВА

Бишкек ш., 2021-жылдын 19-июну

№ 113