Шайлоону өткөрүүдө шайлоо бюллетендерин жана референдумда добуш берүү үчүн бюллетендерин даярдоо, өткөрүп берүү жана сактоо тартиби жөнүндө ЖОБО
Шайлоону өткөрүүдө шайлоо бюллетендерин жана референдумда добуш берүү үчүн бюллетендерин даярдоо, өткөрүп берүү жана сактоо тартиби жөнүндө
ЖОБО
1. Жалпы жоболор
2. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо
3. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин төмөн турган шайлоо комиссияларына өткөрүп берүү тартиби
4. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин сактоо
5. Корутунду жобо
1. Жалпы жоболор
1. Шайлоону өткөрүүдө шайлоо бюллетендерин жана референдумда добуш берүү үчүн бюллетендерин даярдоо, өткөрүп берүү жана сактоо тартиби жөнүндө Жобо (мындан ары – Жобо) Кыргыз Республикасынын Президентин, Жогорку Кеӊештин депутаттарын, жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоону өткөрүүдө шайлоо жана Кыргыз Республикасында референдум өткөрүүдө добуш берүү бюллетендерин даярдоо, өткөрүп берүү жана сактоо тартибин аныктайт.
2. Жобо Кыргыз Республикасынын Конституциясынын, “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Конституциялык Мыйзамынын, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Конституциялык Мыйзамынын, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик-укуктук актыларынын, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын (андан ары – Борбордук шайлоо комиссиясы) актыларынын талаптарына ылайык иштелип чыккан.
3. Шайлоо жана добуш берүү бюллетени жооптуу отчеттук документ болуп саналат, анын формасы жана сактоо даражасы Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан аныкталат.
Шайлоо жана добуш берүү бюллетендеринин саны катталган шайлоочулардын санынан 0,1 пайыздан ашык болбоого тийиш.
4. Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоодо, Кыргыз Республикасында референдум өткөрүүдө шайлоо жана добуш берүү бюллетендеринин тексти жана формасы Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан бекитилет.
Жергиликтүү кеӊештин депутаттарын шайлоодо бюллетендеринин тексти жана формасы аймактык шайлоо комиссиясы тарабынан бекитилет.
5. Кыргыз Республикасынын Президентинин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоодо шайлоо бюллетендеринин тексти жана формасы добуш берүү күнүнө чейин 25 календардык күндөн кечиктирилбестен, ал эми Кыргыз Республикасында референдум өткөрүүдө бюллетендеринин тексти жана формасы Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан, жергиликтүү кеӊештин шайлоо бюллетендеринин тексти жана формасы аймактык шайлоо комиссиясы тарабынан добуш берүү күнүнө чейин 20 календардык күндөн кечиктирилбестен бекитилет.
6. Шайлоо жана добуш берүү бюллетенинин тексти анын бир бетине гана жайгаштырылууга тийиш.
7. Шайлоо бюллетенинде ага шайлоо жүрүп жаткан органдын аталышы, шайлоо округунун аталышы жана номери же бирдиктүү шайлоо округу жөнүндө көрсөтмө камтылууга тийиш.
Кыргыз Республикасынын Президентин шайлоодо шайлоо бюллетенине талапкерлердин фамилиялары, аты–жөндөрү жана туулган жылы чүчүкулак менен белгиленген кезекте кошумча көрсөтүлөт.
Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин, жергиликтүү кеңештердин депутаттарын пропорционалдуу система боюнча шайлоодо шайлоо бюллетенинде саясий партиялардын аталыштары чүчүкулак менен белгиленген кезекте кошумча көрсөтүлөт.
Мажоритардык система боюнча жергиликтүү кеңештин депутаттарын шайлоодо бир шайлоо бюллетени даярдалып, аларда талапкерлердин фамилиялары, аты-жөндөрү кошумча көрсөтүлөт.
8. Ушул Жобонун 7-бөлүгүндө көрсөтүлгөн талапкерлердин, саясий партиялардын аталыштары жөнүндө маалыматтар бош квадратка жайгаштырылат. Талапкерлердин тизмесинин аягында анын оң жагына бош квадратты жайгаштыруу менен "Бардык талапкерлерге каршы" ("Бардык талапкерлердин тизмелерине каршы") деген сап жайгаштырылат.
9. Добуш берүү бюллетенинде референдумга чыгарылган маселенин тексти так айтылат жана “Макул”, “Каршы” деген сөздөр менен добуш берүү өз эркин билдирүү варианты көрсөтүлүп, алардын алдына бош квадраттар жайгаштырылат. Добуш берүү бюллетенинде маселелердин альтернативдүү варианттары референдумга чыгарылган учурда “Бардык варианттарга каршымын” деген өз эркин билдирүү варианты көрсөтүлөт.
Ар бир варианттын оӊ тарабына бош квадрат жайгаштырылат, мында референдумдун катышуучусу бир гана вариантты тандоого укуктуу. Референдумга бир нече маселе чыгарылган учурда алар ар бир бюллетенге өз-өзүнчө киргизилет. Добуш берүү бюллетенинде ошондой эле “Бардык варианттарга каршымын” деген өз эркин билдирүү варианты көрсөтүлөт, же референдумдун ар бир маселеси үчүн бюллетень өзүнчө даярдалат. Ар бир маселенин оӊ тарабына бош квадрат жайгаштырылат, мында ар бир маселенин каршы тарабында добуш берүүчүнүн “Макул”, “Каршы” деген сөздөр менен өз эркин билдирүү варианты көрсөтүлөт.
2. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо
10. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендери добуш берүү күнүнө чейин 10 календардык күндөн кечиктирилбестен мамлекеттик жана расмий тилдерде басылат. Ар бир шайлоо жана добуш берүү бюллетени аны толтуруунун тартиби жөнүндө түшүндүрмөнү жана бюллетенди даярдоочу менен нускасы жөнүндө маалыматты камтууга тийиш.
11. Шайлоо участкалары жана референдум участкалары ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар шайлоо бюллетендерин өз алдынча толтуруусу үчүн атайын трафареттер, анын ичинде Брайль ариби колдонулган бюллетендер менен жабдылат.
12. Шайлоочулардын Шайлоо бюллетенине койгон белгилери бюллетендин арткы батинен көрүнбөшү үчүн, Бюллетендерди даярдоодо 80гр/м2 төмөн эмес атайын офсеттик кагаздар пайдаланылат. Кагаздын тыгыздыгы добуш берүүнүн жашыруундуулугу б.а. шайлоочулардын шайлоо бюллетендериндеги белгилери шайлоо бюллетенинин арткы бетинен көрүнбөгөндөй болууга тийиш.
13. Борбордук шайлоо комиссиясы Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан аныкталган бекем отчеттуулуктагы документтерди даярдоочу ишкананы шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин даярдоочу деп аныктайт.
14. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоону контролдоо Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасынын буйругу менен бекитилген график боюнча Борбордук шайлоо комиссиясынын мүчөлөрүнө жана аппарат кызматкерлерине жүктөлөт.
Шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо мезгилине басмаканада өндүрүш процессинин жабык режими орнотулат.
15. Басмакананын жетекчилиги УКМКнын жана ИИМдин кызматкерлери менен макулдашып, шайлоо бюллетендери жана добуш берүү бюллетендери даярдалуучу цехтерге кире ала турган кызматчылардын тизмесин бекитет. Зарыл болгон учурда шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин даярдоочу жана таңгактоочу адистер эки смендүү иш режимине которулат.
16. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо процессинде өндүрүштүк жайларга кирерде же чыгарда кандайдыр бир басма материалдарын, аялдардын кол сумкасына чейинки кол жүгүн алып кирүүгө же чыгарып кетүүгө тыюу салынат. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо башталганга чейин шайлоо жана добуш берүү бюллетендери даярдала турган жайдан шайлоо жана добуш берүү бюллетендери басыла турган кагаздан башка бардык басма продукцияларды чыгарып кетүү зарыл.
Шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин даярдоого катыштыгы бар адамдардын Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан берилген өткөрмөлөр менен гана кирүү жана чыгуу режимин контролдоону УКМК жана ИИМ кызматкерлери өз жоопкерчилигине алышат.
17. Басмакананын, шайлоо комиссиясынын жайларынан шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин алып чыгууга, ошондой эле шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин көчүрмөлөөгө жана таратууга тыюу салынат.
18. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоого жооптуу адамдар – Борбордук шайлоо комиссиясынын мүчөлөрү, Борбордук шайлоо комиссиясынын аппаратынын кызматкерлери шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо мезгилинде белгиленген режимге баш ийишет.
19. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин даярдоо коопсуздугун жана алардын басмаканада (шайлоо бюллетендери турган жай мөөрлөнөт жана коргоого тапшырылат) сакталуу коопсуздугун камсыздоо УКМК жана ИИМ кызматкерлери тарабынан аталган ведомстволордун жетекчилигинин буйругуна ылайык жүзөгө ашырылат.
3. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин төмөн турган шайлоо комиссияларына өткөрүп берүү тартиби
20. Басмакана жараксыздарын алып салгандан кийин шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин Борбордук шайлоо комиссиясынын мүчөлөрүнө акт боюнча өткөрүп берет. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин Борбордук шайлоо комиссиясынын кеминде 3 мүчөсүнүн, басмакананын, жалпыга маалымдоо каражаттарынын, талапкерлердин, саясий партиялардын, “макул” топтордун, “каршы” топтордун, укук коргоо органдарынын өкүлдөрүнүн катышуусу менен өткөрүп бергенден кийин жараксыз жана ашык шайлоо бюллетендери жок кылынат, бул жөнүндө акт түзүлөт, ага катышкан адамдардын бардыгынын колу коюлат.
21. Борбордук шайлоо комиссиясы шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин аймактык шайлоо комиссияларынын мүчөлөрүнүн кеминде жарымынын катышуусунда аймактык шайлоо комиссияларына акт боюнча өткөрүп берет. Талапкерлердин, саясий партиялардын, “макул” топтордун, “каршы” топтордун, коммерциялык эмес уюмдардын жана жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрү шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин өткөрүп берүүдө катышууга укуктуу.
Аймактык шайлоо комиссиялары шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин участкалык шайлоо комиссияларынын мүчөлөрүнүн кеминде үчөөсүнүн катышуусунда участкалык шайлоо комиссияларына акт боюнча өткөрүп берет. Талапкерлердин, саясий партиялардын, “макул” топтордун, “каршы” топтордун, коммерциялык эмес уюмдардын жана жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрү шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин өткөрүп берүүгө катышууга укуктуу.
22. Шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү бюллетендерин тиешелүү аймактык шайлоо комиссияларына өткөрүп берүү добуш берүү күнүнө чейин 10 календардык күн калганда, кайра добуш берген учурда - добуш берүү күнүнө чейин 5 календардык күн калганда, ал эми участкалык шайлоо комиссияларына - добуш берүү күнүнө чейин 2-1 календардык күн калганда жүзөгө ашырылат. Участкалык шайлоо комиссияларына өткөрүлүп берилүүчү шайлоо жана добуш берүү бюллетендеринин саны шайлоо участкасы боюнча шайлоочулардын тизмесине киргизилген шайлоочулардын санынын 0,1 пайызынан ашышы мүмкүн эмес.
Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеӊешинин депутаттарын шайлоодо, жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоодо жана референдум өткөрүүдө шайлоо бюллетендерине жана добуш берүү бюллетендерине участкалык шайлоо комиссиясынын тиешелүү мөөрүн коюу менен участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы жана катчысы кол коёт.
23. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендери даярдалгандан кийин талапкерлер, талапкерлердин тизмеси чыгып кеткен учурда, участкалык шайлоо комиссиялары тиешелүү талапкерлер, талапкерлердин тизмеси жөнүндөгү шайлоо бюллетендериндеги маалыматтарды чийип салат. Чийип салуу талапкер, саясий партия жөнүндө бардык маалыматтар жазылган саптар боюнча шарик калеми менен гана түз сызык түрүндө жүргүзүлөт. Мында чийүү сызыгы талапкер, саясий партия жөнүндө маалымат жазылган саптын каршысындагы бош квадратты камтууга тийиш.
24.Шайлоо жана добуш берүү бюллетендери, шайлоочулардын тизмеси жана башка шайлоо документтери, тиешелүү шайлоо комиссиясынын мөөрү сакталып турган атайын сейф (шкаф) болгон жай мөөр басып бекитилет жана ички иштер органдарына кайтарууга тапшырылат. Мында добуш берүү күнү сейф (шкаф) добуш берүү жүзөгө ашырылып жаткан шайлоо участкасындагы жайдын ичинде болууга тийиш.
4. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин сактоо жана жеткирүү
25. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендеринин сакталышы боюнча жоопкерчилик аймактык жана участкалык шайлоо комиссияларынын төрагаларына жүктөлөт.
26. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендерин жеткирүү ички иштер органдары тарабынан бөлүнгөн күзөттүн коштоосу менен камсыздалат.
27. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендери аймактык, участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы тарабынан мөөрлөнүп бекитилген же аймактык, участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы тарабынан пломба коюлган отко күйбөс темир ящиктерде (сейф) сакталат жана органдар тарабынан бөлүнгөн кызматкерлердин кайтаруусуна алынат.
28. Шайлоо участкасында добуш берүүнүн жыйынтыгы чыгарылгандан кийин добуш берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө протоколго кол коюлат жана анын биринчи нускасы шайлоо документтери, анын ичинде шайлоо бюллетендери, шайлоочулардын тизмелери, даттануулар (арыздар), алар боюнча кабыл алынган чечимдер, участкалык шайлоо комиссиясы түзгөн актылар, автоматтык эсептөөчү урналардын алгачкы жана жыйынтыктоочу протоколдору, идентификация боюнча алгачкы жана жыйынтыктоочу отчеттор менен бирге участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы же участкалык шайлоо комиссиясынын мүчөлөрүнүн бири тарабынан эсептөөгө катышкан талапкерлердин, саясий партиялардын өкүлдөрүнүн коштоосу менен аймактык шайлоо комиссиясына токтоосуз жеткирилет.
29. Шайлоо жана добуш берүү бюллетендери Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан аныкталган тартипте жана мөөнөттө жок кылынганга чейин аймактык шайлоо комиссиясы турган жайда сакталат.
5. Корутунду жобо
30. Жобого толуктоолор жана өзгөртүүлөр Кыргыз Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын токтому менен киргизилет.