КР БШК өкүлдөрү- КР БШК мүчѳлѳрү К.А.Маматов, А.С. Жупуева, КР БШК жарандык билим берүү жана шайлоо технологиялары борборунун директору А.Ж.Букамбаева Монголиянын Улуу мамлекеттик Хуралына (парламент) кезектеги шайлоого мониторинг жүргүзүүгѳ катышууда.

Шайлоонун алдында Кыргыз Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын делегациясы Монголиянын Башкы шайлоо комиссиясынын төрагасы Пурвее Делгернаран менен жолугушту. Жолугушууда Монголиянын Мамлекеттик шайлоо комиссиясынын төрагасы шайлоого даярдык көрүү жана өткөрүүнүн жүрүшү жана шайлоо комиссияларынын иши тууралуу маалымат берди. Эл аралык байкоолор программасынын алкагында КР Борбордук шайлоо комиссиясынын өкүлдөрү шайлоодо колдонулуучу технологияларды иликтеп жатышат. 2024-жылдагы парламенттик шайлоодо Монголиянын Мамлекеттик Улуу Хуралы добуштарды эсептөөчү New Image Cast аппаратын колдонууну чечти. 2012-жылдагы парламенттик шайлоодон кийин Монголияда добуштарды эсептөө жана шайлоочуларды каттоонун автоматташтырылган системасы киргизилген. Эсептөө машиналарынын жыйынтыгын текшерүү жана тастыктоо үчүн бардык участоктордо биринчи жолу кол менен контролдук эсептөө жүргүзүлөт. Бардык шайлоо участкалары добуштарды эсептөө үчүн электрондук техникалык каражаттар – шайлоо бюллетендеринрин сканерлери менен жабдылган. Автоматтык добуш берүү системасы биринчи расмий эмес жыйынтыктарды шайлоо участкалары жабылгандан кийин эле жарыялоого мүмкүндүк берет.

Шайлоого жалпысынан 1336 талапкер катышууда, анын 1294ү 19 саясий партиядан жана 2 саясий коалициядан болушат, ошондой эле 42 көз карандысыз талапкер болот. Жалпысынан бир депутаттык мандат үчүн 10го жакын талапкер бар. Талапкерлердин 39% аялдар болду, бул Монголиянын шайлоо тарыхындагы эң жогорку көрсөткүч.

Шайлоочулардын тизмесинде 2 миллион 238 миң 360 жаран бар. Чет өлкөдө добуш берүү 20-23-июнь аралыгында өттү. Чет өлкөдө катталган шайлоочулардын саны - 13095.

Кыргыз Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын делегациясы шайлоо участкаларында болуп, добуш берүүнүн жүрүшүнө байкоо жүргүзөт, КР БШК делегациясы шайлоочулар жана шайлоо комиссияларынын кызматкерлери менен баарлашуу мүмкүнчүлүгүнө ээ.

Монголиядагы парламенттик шайлоого 40 өлкөдөн (Кыргыз Республикасы, Казакстан, Грузия, Өзбекстан, Индия, Филиппин, Россия Федерациясы ж.б.) жана 21 уюмдан 259 эл аралык байкоочу көз салууда.
Мамлекеттик Улуу Хурал — Монголиянын жогорку мыйзам чыгаруучу органы (бир палаталуу парламент).

Монголияда парламенттик башкаруу бар: шайлоодо жеңген партия өкмөттү түзөт жана премьер-министрди дайындайт. 2022-жылдын жайында кабыл алынган өлкөнүн конституциясына киргизилген соңку өзгөртүү бардык министрлерге бир эле учурда парламенттин мүчөсү болууга мүмкүнчүлүк берет.

Депутаттык курактын чеги - 25 жаш. Монголиянын Мамлекеттик Улуу Хуралынын ыйгарым укуктарынын мөөнөтү - 4 жыл.
Монголиянын шайлоо мыйзамына 2023-жылы киргизилген өзгөртүүгө ылайык, парламенттеги орундардын саны 126га чейин көбөйтүлүп, анын ичинен 78 депутат мажоритардык система менен, 48и пропорционалдык система менен шайланат. Жаңы мыйзамга ылайык, депутаттардын 30% аялдар болушу керек.

Шайлоочулдардын добуш берүүсү бир күндѳ – жума күнү өткөрүлөт жана бул күн дем алыш күнү деп жарыяланат. Жалпы добуш берүү жергиликтүү убакыт боюнча саат 07:00дөн 22:00гө чейин өткөрүлөт (жалпысынан добуш берүүнүн узактыгы 15 саат).