2024-жылдын 11-июнунда Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы үч шайлоо округу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын мөөнөтүнөн мурда шайлоону даярдоонун жана өткөрүүнүн жүрүшүндө келип түшкөн бузуулар жөнүндө билдирүүлөрдү жана арыздарды карады.

Жыйын укук коргоо органдарынын кызматкерлери, Ноокат ОШК, Ысык-Көл ОШК ​​өкүлдөрү, арыз ээлери жана кызыкдар тараптардын катышуусунда өттү.

№5 Ноокат шайлоо округу

1. 2024-жылдын 7-июнунда ЫЧКТ WhatsApp номерине А.Набиевадан WhatsApp мессенжери аркылуу Ноокат районунун тургундарынын тобуна үгүттөөчү аудио билдирүү жөнөтүлүп жаткандыгы тууралуу маалымат келип түшкѳн, анда У. Мурзамудин уулу (Ноокат РЭС жетекчиси) шайлоодо №5 Ноокат шайлоо округу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттыгына талапкер С. Толонбаевди колдоону суранган.

Шайлоо мыйзамдарынын бузулушуна байланыштуу БШК У. Мурзамудин уулун Кыргыз Республикасынын Укук бузуулар жѳнүндѳ кодексинин 60-беренесине ылайык жоопкерчиликке тартуу чечимин кабыл алган. 100 эсептик көрсөткүч (10 000 сом) өлчөмүндө айып салынган.

“Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 22-беренесинин 15-бөлүгүнө ылайык:

“Жогорку Кеңештин депутаттарын кошпогондо, мамлекеттик жарандык жана муниципалдык кызматчылар, мамлекеттик саясий кызмат орундарын, атайын мамлекеттик жана саясий муниципалдык кызмат орундарын ээлеген адамдар, жергиликтүү кеңештердин депутаттарын кошпогондо, шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү, байкоочулар, эл аралык байкоочулар, диний ишмерлер, кайрымдуулук иштери менен алектенишкен уюмдардын уюштуруучулары жана мүчөлөрү, 18 жашка толо элек адамдар, чет элдик жарандар жана уюмдар, жарандыгы жок адамдар, аймактык коомдук өз алдынча башкаруунун кызматкерлери үгүт жүргүзүүгө, кандай болбосун үгүт материалдарын чыгарууга жана таркатууга укуксуз” экендиги тууралуу БШК эскертет

2. 2024-жылдын 9-июнунда ЫЧКТ WhatsApp номерине А.Набиевадан 2024-жылдын 9-июнунда саат 17:30да үгүт иштери расмий башталганга чейин Жатан айылында №5 Ноокат округу боюнча КР ЖК депутаттыгына талапкер С. Толонбаевдин баннери илинип тургандыгы тууралуу билдирүү түшкөн.

Үгүт жүргүзүүнүн мөөнөттөрүнүн бузулгандыгына байланыштуу БШК талапкер С.Толонбаевди Кыргыз Республикасынын Укук бузуулар жѳнүндѳ кодексинин 65-беренесинин 1-бөлүгүнө ылайык жоопкерчиликке тартуу чечимин кабыл алган. 75 эсептик көрсөткүч (7500 сом) өлчөмүндө айып салынган.

3. 2024-жылдын 9-июнунда ЫЧКТ WhatsApp номерине А.Набиевадан Facebook социалдык тармагында Нурдана Бегим аттуу колдонуучунун баракчасына «Мурунку вице-премьер-министр Эмилбек Джусупов мурунку премьер-министр, Азыркы Элчи Мариповдун иниси ЖКга талапкер Марипов Бакыт 370 мин доллар алдап кетти деп УКМКга арыз жазганын айтышууда» деген маалымат жарыяланганы тууралуу кезектеги билдриүүсү келип түшкѳн.

Өз сөзүндө №5 Ноокат шайлоо округу боюнча Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкер Б.Мариповдун кызыкчылыгын коргогон А.Набиева бул маалыматтын таркатылышын талапкер Б.Мариповдун ар-намысына жана кадыр-баркына шек келтирүү катары баалайт.

Кыргыз Республикасынын Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетине талапкер Б.Мариповго карата Э. Джусуповдон арыз чындыгында келип түшкөндүгү аныкталды. Мындан тышкары, талапкер Б.Марипов тууралуу маалымат коомчулукка таркап, бир катар интернет басылмаларда жана коомдук тармактарда жарыяланган. Буга байланыштуу Борбордук шайлоо комиссиясы Нурдана Бегимдин аракеттеринен шайлоо мыйзамдарын бузуунун белгилерин таба алган жок. А. Набиеванын арызын канааттандыруудан баш тартылган.

БШК кызыкдар тараптарга маселелерди сотко чейин эле жөнгө салуу жана чечүү үчүн жетиштүү жолдордун бар экендигин сунуштап, билдирди. Эгерде тигил же бул тарап жарыяланган маалыматты жалган же талапкерлердин ар-намысына жана кадыр-баркына шек келтирген маалымат деп эсептесе, анда Фейсбук социалдык тармагында жооп кайтаруу же жарыялоого даттануу үчүн тийиштүү ѳбѳлгѳлѳр бар экендиги белгиленди.

Жалпыга маалымдоо каражаттарында жана интернет басылмаларында жалган, ишенимсиз, чындыкка дал келбеген маалыматтар таратылган учурда талапкерлер жана алардын өкүлдөрү “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 28-беренесинин 5-бөлүгүнө ылайык жалпыга маалымдоо каражаттарына жана интернет басылмаларына жарыяланган материалды төгүнгө чыгаруу талабы менен кайрыла алышат. Өз кезегинде жалпыга маалымдоо каражаттары жана интернет басылмалар төгүндөөлөрдү жарыялоо же жарыяланган материалга түшүндүрмө берүү мүмкүнчүлүгүн акысыз берүүгө милдеттүү.

Ошондой эле, Кыргыз Республикасынын Конституциялык Мыйзамынын 28-беренесинин 8-бөлүгүнө ылайык, талапкерлер жана алардын өкүлдөрү мыйзамсыз үгүт иштерине бөгөт коюу жана күнөөлүүлөрдү жоопкерчиликке тартуу талабы менен укук коргоо органдарына же сотко кайрылууга укуктуу.

№36 Ысык-Кѳл шайлоо округу

4. 2024-жылдын 10-июнунда ЫЧКТ “WhatsApp” номерине №36 Ысык-Кѳл округу боюнча КР ЖК депутаттыгына талапкер М.А Сартамановдун шайлоо боюнча ыйгарым укуктуу өкүлү Ш.Кайыповдон Чолпон-Ата шаарында талапкердин үгүт баннерин илип жатканда укук коргоо органдарынын кызматкерлери менен талапкердин өкүлдөрүнүн ортосунда суроолор жана түшүнбөстүктөр жаралгандыгы тууралуу маалымат келип түшкөн.

Шайлоо процессинин бардык катышуучулары менен өз ара аракеттенүү, бири-бирине сый-урмат жана сабырдуулукту көрсөтүү, шайлоочулардын укуктарынын сакталышын жана талапкерлердин мыйзамдуу кызыкчылыктарынын мамлекеттик жана укук коргоо органдарынын өкүлдөрү тарабынан урматталышын камсыз кылуу боюнча укук коргоо органдарынын кызматкерлери жана КР ЖК депутаттыгына талапкердин ыйгарым укуктуу өкүлдөрү менен түшүндүрүү иштери жүргүзүлдү.

Талапкерлерге жана алардын өкүлдөрүнө шайлоону даярдоодо жана өткөрүүдө мыйзамдуулукту камсыздоо боюнча укук коргоо органдарынын милдеттерине түшүнүү жана урматтоо менен мамиле кылуу сунушталды.

Жыйында Ысык-Көл облусунун прокурору А.К. Каримовдун ушул маалыматтын негизинде көрүлгөн чаралар жөнүндө маалыматы угулду. БШКда маселени кароонун жыйынтыгында укук коргоо органдарынын маалыматы эске алынды.

Мыйзамдын талаптарын сактоо жана жарандардын шайлоо укуктарын камсыз кылуу максатында КР БШК мыйзамда каралган зарыл чараларды көрөт жана алар боюнча кабыл алынган чаралар жөнүндө маалымдап турат.