Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясында № 27 Биринчи май жана № 29 Свердлов бир мандаттуу шайлоо округдары боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттыгына талапкерлер менен жолугушуу өттү.

Иш-чарага КР Коопсуздук кеңешинин катчысы М. Иманкулов, КР БШК төрагасы жана мүчөлөрү, КР Ички иштер министринин орун басары О. Урмамбетов, представители Бишкек шаарынын ИИББнин, прокуратуранын жана УКМКнын өкулдөрү, Бишкек шаарынын мэри А. Джунушалиев, Биринчи май жана Свердлов  райондорунун акимдери, ошондой эле ОШК төрагалары катышты.

Жолугушууда шайлоо, анын мыйзамдуулугу жана акыйкаттыгы шайлоо процессине катышкан ар бир субъектиге жараша болору белгиленди. Шайлоо комиссиялары, мамлекеттик органдар шайлоого даярдык көрүү боюнча мыйзам ченемдеринде каралган зарыл уюштуруу чараларын көрүштү.

Алдыдагы шайлоо жөнүндө шайлоочуларга маалымдоо максатында округдук шайлоо комиссиялары шайлоочулардын тизмесине киргизилген ар бир шайлоочуга шайлоо участогунун номерин жана дарегин көрсөтүп, кабарлоо таратты. Шайлоочулардын тизмесине бардыгы 219 654 адам, алардын ичинде № 27 Биринчи май шайлоо округу боюнча 113 105 шайлоочу, № 29 Свердлов шайлоо округу боюнча 106 549 шайлоочу киргизилди.

БШК төрагасы Н. Шайлдабекова 2015-жылдан тартып жүргүзүлүп келаткан реформанын алкагында негизги милдеттер ырааттуулук менен аткарылгандыгын билдирди. Шайлоочуларды эсепке алуунун жана добуштарды саноонун аныктыгы жана ачык-айкындуулугу, жыйынтыктарды бурмалоону жокко чыгаруу шайлоочуларды биометрикалык идентификациялоонун жаңы технологияларын киргизүү менен чечилген артыкчылыктуу милдеттердин бири болгон. 2020-жылдагы шайлоонун тажрыйбасы көрсөткөндөй бул жетишсиз болду. Администрациялык ресурс жана добуштарды сатып алуу добуш берүүнүн жыйынтыгына кыйыр түрдө таасир этиши мүмкүн. 2021-жылы өкмөттүн жана укук коргоо органдарынын күч-аракети менен добуштарды сатып алуунун деңгээлин төмөндөтүүгө жана администрациялык ресурсту колдонууга каршы ырааттуу натыйжалуу чараларды көрүүгө жетишилди. Көп нерсе талапкерлердин жана шайлоочулардын аракеттерине жараша болот. Шайлоочулардын добушун тартуунун мыйзамсыз ыкмаларынан баш тартуу менен алар дагы шайлоонун мыйзамдуулугуна жана таза өтүшүнө салым кошо алышат.

БШК талапкерлер үчүн шайлоочулардын добуш берүүгө келүүсү кандай эсепке алынары, добуштар кандай саналары, ал маалыматтарды контролдоонун жана кайра текшерүүнүн кандай жолдору бар экендиги тууралуу маалымат берди.

Добуш берүү күнү участоктордо добуш берүү аяктагандан кийин БШКда байкоо жүргүзүү борбору иштейт, добуш берүүнүн жыйынтыгын чыгаруунун жүрүшүнө биргеликте байкоо жүргүзүү үчүн БШК ага каалаган талапкерлерди, байкоочуларды, ЖМК өкүлдөрүн чакырат.

Коопсуздук кеңешинин катчысы, Республикалык штабдын жетекчиси М. Иманкулов шайлоо эркин жана адил өтүшү үчүн мамлекеттик жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары шайлоо процессине кийлигишпөөгө тийиш экендигин белгиледи. Аларга үгүт жүргүзүүгө же талапкерлерге башка түрдө көмөктөшүүгө же каршы иш жүргүзүүгө такыр тыюу салынган. М. Иманкулов талапкерлерге кайрылып, талапкерлердин позициясы абдан маанилүү экендигин белгиледи жана мандатка талапкерлерди добуш берүүгө чейин калган кыска мөөнөттө мыйзам бузууга жол бербей, өздөрүнүн үгүт өнөктүгүн мыйзам алкагында өткөрүүгө чакырды.

Ички иштер министринин орун басары О. Урмамбетов добуш берүүгө чейин калган күндөрү талапкерлердин аракеттерине байкоо жүргүзүү күчөтүлөрүн жана мыйзам бузууга жол берилсе, тиешелүү чаралар көрүлөрүн белгиледи.

БШКнын Ыкчам чара көрүүнүн координациялык тобунун (ЫЧКТ) жетекчиси Т. Шайназаров шайлоо процессинин бардык катышуучуларына бардык бузуулар боюнча ЫЧКТга кайрылууга болорун эске салды. Ошол эле учурда БШКнын милдети бузууларга карата ыкчам чара көрүү жана көрүлгөн чаралар тууралуу коомчулукка маалымдоо болуп саналарын белгиледи. Арыз, даттануу, кайрылууларды 1255 кыска номерине жиберсе болот.

Т. Шайназаров талапкерлер менен өз ара аракеттешүүдө БШК ачык иш жүргүзөрүн баса белгилеп, алардын баарын шайлоону тынч өткөрүү үчүн күч-аракеттерди жумшоого чакырды.

Жолугушууда талапкерлер дагы өздөрүн кызыктырган суроолорду узатышты. Атап айтканда, У. Сыдыков шайлоочулардын тизмелерин жакшыртуу боюнча өзүнүн сын-пикирин жана сунуштарын айтты. А. Мамбетсадыков Е-талапкер порталынын иши боюнча даттанды. Талапкер А. Сартаев аскер кызматчыларынын шайлоо укуктарын ишке ашыруу боюнча бир катар сунуштарын айтты, ошондой эле катышып олтургандарды алдыдагы Ата-Журтту коргоонун күнү менен куттуктады. Талапкер Г. Алмамбетова шайлоочулардын добуштарын саноо процессине байкоо жүргүзбөй тургандыгын билдирди. Талапкер бул оюн добуштарды саноо жана маалыматтарын жыйынтыктоо жол-жоболорун толук изилдеп чыккандыгы жана шайлоодо колдонулуучу шайлоочуларды эсепке алуу, добуш берүү жыйынтыктарын эсептөө тутумуна ишене тургандыгы менен негиздеди.

Талапкерлер айткан сын-пикирлер жана козгогон маселелер БШК тарабынан эске алынат. БШК шайлоо мыйзамдарын өркүндөтүү боюнча бардык сунуштар каралып чыгат деп ишендирди.

КР БШК аппаратынын маалымат бөлүмү